اثربخشي درمان ذهن آگاهي مبتني بر كاهش استرس بر تنظيم هيجان و كاركردهاي اجرايي زنان باردار مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعي

زمينه و هدف: بارداري، زايمان و تولد نوزاد نيز با افزايش خطر بروز اختلالات رواني همراه است كه يكي از اين اختلالات، اضطراب اجتماعي است. هدف پژوهش حاضر، تعيين اثربخشي درمان ذهن آگاهي مبتني بر كاهش استرس  بر تنظيم هيجان و كاركردهاي اجرايي زنان باردار مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعي بود.روش و مواد: روش پژوهش حاضر از نوع نيمه تجربي با طرح پيش آزمون پس آزمون با گروه گواه بود. جامعه آماري پژوهش شامل كليه زنان باردار مراجعه كننده به بيمارستان طالقاني شهر تهران بين ماه هاي شهريور تا بهمن سال 1396 بود كه تعدادشان 243 نفر بود و 60 نفر از اين زنان (نمره بالاتر از 15 در مقياس اضطراب اجتماعي) به روش نمونه گيري در دسترس انتخاب و به صورت تصادفي در دو گروه آزمايش و گواه (هر كدام شامل 30 نفر) قرار گرفتند. ابزارهاي پژوهش شامل مقياس كاركردهاي اجرايي، تنظيم شناختي هيجان و اضطراب اجتماعي بود. تحليل داده ها، با استفاده از آزمون تحليل كوواريانس تك متغيره و نرم افزار SPSS 22 انجام شد.يافته ها: ميانگين (انحراف معيار) سن آزمودني هاي گروه آزمايش (5.1) 33.1 و گروه گواه، (5.3) 34.7 سال بود. ميانگين (انحراف معيار) كاركردهاي اجرايي گروه آزمايش در پيش آزمون (2.7) 9.5 بود كه به (3.1) 13.3 در پس آزمون افزايش يافت (0.01 P) اما در گروه گواه در پيش آزمون، (2.4) 9.1 بود كه به (2.5) 9.7 در پس آزمون رسيد كه اين تفاوت از نظر آماري معنادار نبود. ميانگين (انحراف معيار) راهبردهاي مثبت تنظيم شناختي هيجان گروه آزمايش در پيش آزمون (8.9) 56.5 بود كه به (10.2) 61.7 در پس آزمون افزايش يافت (0.01 P) اما در گروه گواه در پيش آزمون، (9.1) 57 بود كه به (9.2) 57.2 در پس آزمون رسيد كه اين تفاوت از نظر آماري معنادار نبود. ميانگين (انحراف معيار) راهبردهاي منفي تنظيم شناختي هيجان گروه آزمايش در پيش آزمون (10.8) 60.4 بود كه به (10.5) 55.7 در پس آزمون كاهش يافت (0.01 P) اما در گروه گواه در پيش آزمون، (10.3) 60.1 بود كه به (9.6) 59.5 در پس آزمون رسيد كه اين تفاوت از نظر آماري معنادار نبود. درمان ذهن آگاهي مبتني بر كاهش استرس منجر به افزايش تنظيم هيجان مثبت (12.4=p 0.01,F)، كاهش تنظيم هيجان منفي (15.2=p 0.001,F)، و افزايش كاركردهاي اجرايي (7.1=F، 0.001 P) در زنان باردار مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعي شده است.نتيجه گيري: مطالعه نشان داد كه درمان ذهن آگاهي موجب افزايش كاركردهاي اجرايي و راهبردهاي مثبت تنظيم شناختي و كاهش راهبردهاي منفي تنظيم هيجان شد.