بررسي پاسخ‌هاي مورفوفيزيولوژيك توده‌هاي بومي علف گندمي تاجدار (Agropyron cristatum L.) در شرايط تنش خشكي و شوري

خشكي و شوري از جمله تنش‌هاي غيرزنده مضر براي رشد چمن در طيف گسترده‌اي از جهان مي‌باشند. هدف از اجراي اين آزمايش، انتخاب توده‌هاي مقاوم به خشكي و شوري چمن جهت استفاده در برنامه مديريت چمن در شرايط تنش خشكي و شوري بود. آزمايش به‌صورت كرت‌هاي خردشده بر پايه طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار انجام شد. عوامل آزمايش شامل سه تيمار آبياري بود كه به مدت 45 روز اعمال گرديد: 1) گياهان شاهد (بدون تنش)، 2) تنش خشكي (قطع آبياري به مدت 45 روز) 3) تنش شوري (روزانه 100 ميلي‌ليتر با شوري 9 دسي‌زيمنس بر متر). تيمارهاي آبياري به‌عنوان فاكتور اصلي در سه سطح (شاهد، تنش خشكي و تنش شوري) و توده‌هاي علف گندمي در شش سطح به‌عنوان كرت فرعي در نظر گرفته شدند. نتايج حاصل از اين تحقيق نشان داد تنش خشكي و شوري باعث كاهش كيفيت در توده‌هاي علف گندمي تاجدار شدند و سطح كاهش كيفيت بين توده‌ها متفاوت بود. نتايج ما نشان داد، توده سبزوار تحت تنش خشكي و شوري به ترتيب، بالاترين ارتفاع (5.52 و 5.86 سانتي‌متر) و بيشترين محتوي كلروفيل (2.85 و 2.75 ميلي‌گرم برگرم وزن‌تر) را نشان مي‌دهد. نتايج به‌دست‌آمده از بررسي كربوهيدرات‌هاي محلول اندام هوايي، محتوي آب نسبي و ميزان نشت الكتروليت نشان داد كه در گياهان تحت تنش خشكي توده‌هاي دماوند و سبزوار بيشترين مقدار كربوهيدرات‌هاي محلول (332.16 و 345.14 ميلي‌گرم برگرم وزن خشك)، بيشترين محتوي آب نسبي (59.18 و 62.18 درصد) و كمترين ميزان نشت الكتروليت (48.16 و 59.14 درصد) را به خود اختصاص دادند. در شرايط تنش شوري، توده دماوند (322.15 ميلي‌گرم برگرم وزن خشك) بيشترين كربوهيدرات محلول، توده سبزوار (68.42 درصد) و اراك (65.14 درصد) بيشترين محتوي آب نسبي و توده سبزوار (54.17 درصد) كمترين ميزان نشت الكتروليت را نشان دادند. مطابق نتايج اين آزمايش رتبه‌بندي مقاومت به تنش خشكي به صورت سبزوار دماوند اراك اروميه = تاكستان هشتگرد و رتبه‌بندي مقاومت به شوري به‌صورت سبزوار اراك دماوند هشتگرد = تاكستان اروميه مي‌باشد. توده‌هاي سبزوار و دماوند مقاومت خوبي نسبت به خشكي، و توده‌هاي سبزوار و اراك مقاومت خوبي نسبت به تنش شوري در مقايسه با ساير توده‌هاي علف گندمي تاجدار از خود نشان دادند.