پياده‌سازي سامانه ماشين بويايي به‌منظور تشخيص تقلب در روغن حيواني گاوي

تقلب در محصولات لبني نه تنها تهديدي جدي براي سلامت انسان است بلكه زيان‌هاي اقتصادي متعددي را نيز به دنبال دارد. ازجمله تقلب‌هاي رايج در روغن حيواني گاوي، تركيب كردن آن با روغن نباتي و روغن دنبه است. در اين پژوهش، يك سامانه‌ي ماشين بويايي بر پايه هشت حسگر نيمه‌هادي اكسـيد فلـزي ساخته شد و قابليت آن در تشخيص مقادير مختلف تركيب روغن نباتي و روغن دنبه در روغن حيواني گاوي خالص (10، 20، 30، 40 و 50 درصد) مورد بررسي قرار گرفت. بردار ويژگي‌ها از سيگنال پاسخ حسگرها به تركيبات فرار و معطر انواع روغن‌ها، استخراج و به‌عنوان ورودي مدل تشخيص الگو استفاده شد. هم‌چنين جهت طبقه‌بندي ويژگي‌هاي استخراج‌شده از روش تحليل تفكيك درجه دوم (QDA) استفاده شد. نتايج حاصل از آناليز مؤلفه‌هاي اصلي با دو مؤلفه‌ي PC1 و PC2، به‌ترتيب واريانس 98 و 97 درصد را براي تركيب روغن حيواني با روغن نباتي و روغن دنبه نشان داد. همچنين نمودارهاي لودينگ و رادار نشان داد كه بوي روغن حيواني گاوي بيش‌ترين و كم‌ترين تأثير را به‌ترتيب روي حسگر TGS822 و حسگر MQ135 دارد. همچنين بوي روغن نباتي و روغن دنبه بيش‌ترين و كم‌ترين تأثير را به‌ترتيب روي حسگرهاي MQ136 و MQ135 داشت. با توجه به نتايج به‌دست آمده از نمودار رادار مشخص شد كه حسگر MQ135 كمترين نقش را در طبقه‌بندي دارد. هم‌چنين براساس نتايج حاصل از طبقه‌بندي، دقت طبقه‌بندي براي روغن حيواني مخلوط با روغن نباتي و روغن دنبه به‌ترتيب برابر 95.24 و 97.15 درصد به‌دست آمد.