بررسي نقش دستوري، معنايي و كاربردشناختي ساختار بدل در آيات قرآن با تكيه بر رويكردهاي نظري ميير و كويرك

در زبان‎شناسي جديد شناخت بافت زباني و فرازباني در حوزه مطالعات قرآني براي تشخيص مفهوم واژگان و متن مورد توجه قرار گرفته است. قرآن به لحاظ زبان‎شناسي از آرائه‎هاي ادبي، اصطلاحات و مفاهيم عرفاني استفاده كرده است. در اين پژوهش از رويكردهاي نظري كويرك و همكاران و ميير به منظور تجزيه و تحليل ساختار نحوي و معنايي و كاربردشناختي پيروي شد. در هر دو رويكرد محدوديت‎هاي نحوي، معنايي و كاربردشناختي بدل مطرح شده‌اند. يافته‎هاي تحقيق ضمن ارائه طبقه‎بندي انواع بدل در قرآن كريم، حاكي از آن بود كه بدل در قران كريم به عنوان يك آرايه ادبي به فراهم‎كردن اطلاعات معنايي مناسب براي خواننده مي‏پردازد كه مي‎تواند بين جمله‏واره‎هاي همپايه و پيرو ارتباط نحوي و معنايي برقرار كند. با كاربرد صحيح بدل در جمله مي‌توان گفتاري با سبك زباني و ادبي مناسب داشت كه براي همگان قابل فهم باشد. نتايج اين پژوهش نشان داد كه كاربرد بدل در قرآن كريم از لحاظ ساختاري مي‌تواند تأثير زيادي در ارتباط معنايي بين صورت بدل (دستوري يا ساختاري) و معناي آن ساختار (نقش معنايي) ايفا كند. اين ارتباط به فهم خواننده از نقش كاربردشناختي بدل منجر مي‎گردد. ساختارهاي كاربردشناختي در اين آيات عبارت بودند از تعهدي، اظهاري، ترغيبي و عاطفي كه نشان از قاطعيت خداوند هنگام سخن‎گفتن از روز رستاخيز، هشدار و سعي در بيداري غافلان و كافران، تأكيد خداوند بر  حتمي‎بودن وقوع قيامت و اخطار به گناهكاران به ترس از آن است.