عنوان مقاله :
تجزيه و بازتوليد فامهاي تشكيلدهنده رنگ آبي در كاشيكاري مساجد شيعي دوره صفوي با بررسي نمونههاي موردي (مساجد عليقليآقا، جامع اصفهان، شيخ لطفالله، امام و لنبان)
پديد آورندگان :
بمانيان ، محمدرضا دانشگاه تربيت مدرس - دانشكده هنر و معماري , عربعليزاده مهابادي ، علي دانشگاه تربيت مدرس - دانشكده هنر و معماري , الفت ، ميلاد دانشگاه تربيت دبير شهيد رجايي - دانشكده هنر و معماري
كليدواژه :
كاشيكاري , صفوي , فام , آبي , مسجد عليقليآقا , مسجد جامع اصفهان , مسجد شيخ لطفالله , مسجد امام , مسجد لنبان
چكيده فارسي :
درمواجهه با آثار معماري سنتي مشاهده ميشود كه توجّه ويژهاي به رنگ و نور در فضا و بناها ميشده است. رنگها گاهي به صورت رنگ آميزي، مصالح رنگي، شيشههاي رنگي و يا كاشيهاي رنگي به كاربرده ميشدند. اگرچه امروزه كمتر به اين مقوله توجّه ميشود امّا شناخت اين بخش از معماري ميتواند راهگشاي استفادهي مجدد از آن باشد. استفاده از كاشي در معماري قدمتي ديرينه دارد. امّا كاشيها در آثار معماري كمتر موردبررسي واقع شدهاند. از اين رو لازم است تا از زواياي مختلف به آنها توجّه گردد كه از جمله ميتوان به طيف رنگها، نقوش و ... كه در آنها به كار گرفته شده است، اشاره كردبا توجّه به ابعاد و گستره وسيع وجوه ابعادي، براي پژوهش در اين تحقيق به مطالعه در خصوص طيف رنگ آبي (فيروزهاي، لاجوردي) به كار رفته در مساجد دوران صفوي پرداخته شده است و هدف ازآن شناسايي و تجزيه فامهاي به كار رفته در رنگ آبي كاشيكاريهاي اين آثاربوده و راهنمايي براي انجام پژوهشهاي آتي در زمينه نحوه ارتباط رنگهاي به كارگرفته شده در كاشيهاي ايراني دوره صفوي و توليد رنگ دقيق آبي بكار رفته در اين دوران براي مرمت مجدد آثار صفوي ميباشد. روش تحقيق بكار گرفته شده در اين پژوهش از نوع توصيفي تحليلي بوده و با بررسي نمونههاي موردي مساجد صفوي سعي در به تصوير كشيدن چگونگي تغييرات طيف رنگ آبي در آنها پرداخته شده است. روش جمعآوري اطلاعات بصورت كتابخانهاي و ميداني با ابزار مشاهده و تكنيك عكسبرداري انجام گرفته است كه با استفاده از تحليل محتواي كيفي و ابزار نرم افزاريExcel 2007و Photoshop CS4به تجزيه و تحليل اطلاعات دريافتي مبادرت شده است. نتايج تحقيق حاضر حاكي از آن هستند كه كم رنگترين رنگ آبي بكار رفته در كاشيكاري نمونههاي مورد بررسي داراي مشخصات RGB، 213=R، 246=G، 222=B بوده و پر رنگترين رنگ آبي بكار رفته داراي مشخصات RGB، 17R=، 22=G، 78=Bميباشد كه براي مرمت و توليد دقيق اين رنگها مطابق با كاشيكاري عصر صفوي بايد اين اعداد در نظر گرفته شوند.
عنوان نشريه :
معماري و شهرسازي ايران