مطالعه ژئوشيميايي ميعانات گازي نواحي كپه داغ، بندرعباس و ايران مركزي با استفاده از داده هاي ايزوتوپي و بايوماركري

Investigating Gas Condensate of Kopet Dag, Bandar Abbas and Central Iran Regions Using Isotope and Biomarker Data

در مطالعه حاضر جهت بررسي ژئوشيميايي در مناطق كپه داغ، بندرعباس و ايران مركزي تعداد 7 نمونه ميعانات گازي (3 نمونه از ناحيه بندرعباس، 3 نمونه از ناحيه كپه داغ و 1 نمونه از ايران مركزي) تحت آناليزهاي كروماتوگرافي گازي، كروماتوگرافي گازي-طيف سنجي جرمي و ايزوتوپ پايدار كربن قرار گرفت. بر اين اساس، محيط رسوبي سنگ منشا هيدروكربن ناحيه بندرعباس دريايي با ليتولوژي كربناته و مارن همراه با كروژن نوعII و III، مواد آلي مولد هيدروكربن در حوضه كپه داغ عمدتا در محيط كم عمق دريا و نواحي ساحلي نهشته شده است (كروژن نوع III) و از لحاظ بلوغ نسبت به ساير مناطق داراي بلوغ بالاتري است. در اين مطالعه مشخص شد سنگ منشا مولد هيدروكربن در ايران مركزي (ميدان سراجه قم) در محيط دريايي با ليتولوژي شيلي و كربناته نهشته شده است و از نظر بلوغ داراي كمترين ميزان در مقايسه با دو ناحيه ديگر موردمطالعه است. بر اساس مطالعات ژئوشيميايي، سن سنگ منشا هيدروكربن هاي موردمطالعه در نواحي كپه داغ و بندرعباس مربوط به دوران دوم زمين شناسي و در ميدان سراجه قم مربوط به دوران سوم زمين شناسي است. همچنين از نظر بلوغ سنگ منشا در اين نواحي، ناحيه كپه داغ داراي بيشترين بلوغ و ناحيه ايران مركزي داراي كمترين ميزان بلوغ است.

In this study, gas condensate of Bandar Abbas, Kopet Dag and Qom (Central Iran) regions have been studied in organic geochemistry. In this regard, 7 gas condensate samples (3 samples from Bandar Abbas, 3 samples from Kopet Dag and 1 sample from Central Iran) were used to determine the geochemical characteristics of gas chromatography, gas chromatography-mass spectrometry, and Isotope of carbon studies. Based on the parameters obtained from the Biomarkers study, sedimentary environment source rock of the hydrocarbons of the Bandar Abbas with lithology carbonate and marl with kerogen type II and III, the hydrocarbon producing organic materials in the Kopet Dag basin is mainly deposited in the shallow marine and coastal areas (kerogen type III) and in comparison with other regions, it has higher maturity. The Biomarker’s parameters showed that the source rock of Central Iran (Serajeh Qom Field) is deposited in marine environment with shale and carbonate lithology and, compared to the other two studied regions, has the lowest degree of maturity. This study shows that the source rock age of the studied hydrocarbons in the Kopet Dag and Bandar Abbas areas belong to the second geological era, and the source rock of the hydrocarbons in the Serajeh Field is related to the third geological era. Also, the difference in maturation of gas condensate samples in these three areas indicates that the samples of the Kopet Dag region have the highest maturation and the samples related to Central Iran have the lowest maturation.