عنوان مقاله :
بررسي شرايط اكولوژيك بسترهاي گلي با استفاده از جوامع ماكروبنتوز در منطقه سجافي خليج فارس
پديد آورندگان :
صادق صبا ، محمد اداره كل حفاظت محيط زيست خوزستان - اداره محيط زيست دريايي , نبوي ، محمدباقر دانشگاه علوم و فنون دريايي خرمشهر - دانشكده علوم دريايي و اقيانوسي - گروه بيولوژي دريا , رجبزاده قطرمي ، ابراهيم دانشگاه علوم و فنون دريايي خرمشهر - دانشكده منابع طبيعي دريا - گروه شيلات , سبزقبايي ، غلامرضا دانشگاه صنعتي خاتمالانبياء بهبهان - دانشكده منابع طبيعي - گروه محيط زيست , دشتي ، سولماز دانشگاه آزاد اسلامي - دانشكده كشاورزي و منابع طبيعي - گروه محيط زيست , رستمي ، صغري اداره كل حفاظت محيط زيست خوزستان
كليدواژه :
ماكروبنتوز , شاخص زيستي , بستر گلي , منطقه سجافي , خليج فارس
چكيده فارسي :
زمينه و هدف: پهنه هاي آبي، قسمت اعظم سطح كره زمين را پوشانده اند و بسترشان نيز زيستگاهي بسيار متنوع را براي آبزيان فراهم مي نمايند. از آن جا كه جوامع بنتوزي تيپ خاصي از بستر را به عنوان زيستگاه خود انتخاب مي كنند، مطالعه رسوبات بستر و موجودات زيست كننده در آن ها مي تواند ما را در ارزيابي هاي زيست محيطي ياري دهد. اين تحقيق به منظور بررسي شرايط اكولوژيك بسترهاي گلي با استفاده از جوامع ماكروبنتوز در منطقه سجافي خليج فارس انجام گرديد. روش بررسي: نمونه برداري از منطقه مورد مطالعه در پاييز سال 1388 و با 3 تكرار در هر ايستگاه جهت آناليز دانه بندي و تعيين درصد مواد آلي رسوبات انجام شد و شناسايي موجودات ماكروبنتوز و سنجش عوامل فيزيكي شيميايي با استفاده از نمونه بردار گرب و دستگاه HachHQ40d صورت گرفت. شاخص هاي تنوع شانون_ وينر و سيمپسون، يكنواختي كامارگو و غناي مارگالف و منهينك محاسبه و جهت بررسي توزيع داده ها از آزمون ناپارامتريك كولموگروف اسميرنف، جهت مقايسه و بررسي روابط بين شاخص هاي تنوع و تراكم، عوامل فيزيكي شيميايي و پارامترهاي رسوب از آزمون آناليز واريانس يكطرفه و آزمون همبستگي اسپيرمن و جهت ارزيابي آلودگي محيطي نيز از الگوي ولچ استفاده شد. يافته ها: در مجموع 8 گروه از موجودات كف زي مشتمل بر 81 گونه شناسايي شدند كه گروه هاي غالب ماكروبنتوزي به ترتيب شامل شكم پايان با 43.03%، پرتاران با 29.31% و دو كفه اي ها با 20.53% بودند. بيش ترين مقاديرتنوع شانون در ايستگاه 11 با مقدار 4.523 تعيين شد. هم چنين بيش ترين مقادير شاخص هاي تنوع و غالبيت سيمپسون، يكنواختي كامارگو، غناي مارگالف و منهينك به ترتيب 0.948، 0.158، 0.828، 5.830 و2.830 محاسبه شد. بيش ترين و كم ترين ميزان فراواني به ترتيب 4920 و 560 عدد ماكروبنتوز در مترمربع در ايستگاه هاي 10 و 17 ثبت گرديد. بحث و نتيجه گيري: با توجه به نتايج به دست آمده از شاخص هاي اندازه گيري شده در اين مطالعه كه همگي مؤيد بالا بودن تنوع گونه اي ماكروبنتوزها در بسترهاي گلي منطقه سجافي مي باشد، مي توان به اين نتيجه رسيد كه منطقه مورد مطالعه از پتانسيل بالاي زيست محيطي در زمينه حفظ غناي ذخاير بي مهرگان بنتيك برخوردار است.
عنوان نشريه :
علوم و تكنولوژي محيط زيست