مدخلي بر ويژگيهاي رهبري اخلاقي در نهج‌البلاغه

در اين مقاله ويژگيهاي رهبري اخلاقي مكتب اسلام در نهج‌البلاغه دربردارنده خطبه‌ها، نامه‌ها و كلمات قصار اميرالمؤمنين امام علي(ع)، با استفاده از دانش فقه‏الحديث و تحليل مضمون ارائه شده است.(1) در طي مراحل و مراتب شناسه‌گذاري در ابتدا حدود 7000 شناسه اوليه، سپس حدود 5800 شناسه اوليه و در سومين شناسه‌گذاري حدود 4000 شناسه اوليه استخراج شد. با تشكيل شبكه مضمونها در حوزه‌هاي سه‌گانه انسانشناسي، جهان‌شناسي و خداشناسي «آگاهي‏بخشي غفلت‏زدا» به‌عنوان مضمون فراگير شناسايي شد. در حوزه انسانشناسي شش مضمون سازمان‏دهنده شامل توجه به رابطه با خود و با ديگران، هدايت‌پذيري، نگرش به رفتار و مسئوليت‏شناسي مقام و كسب فضائل اخلاقي با 22 مضمون پايه، در حوزه جهان‌شناسي چهار مضمون سازمان‏دهنده توجه به دنيا، آخرت، مرگ و تهديدات محيطي با 16 مضمون پايه و در حوزه خداشناسي سه مضمون سازمان‏دهنده توجه و شناخت صفات الهي، هدايت انسانها و پيروي از هدايت خدا با 13 مضمون پايه شناسايي شد. توجه همزمان به اين حوزه‌ها براي رشد همه‌جانبه انسانها نشان از برتري رهبري مبتني بر اخلاق اسلامي دارد.