پديد آورندگان :
مهرا , نسرين دانشگاه شهيد بهشتي - دانشكدۀحقوق , قليپور, غلامرضا دانشگاه شهيد بهشتي - دانشكدۀحقوق
كليدواژه :
لباس مجرمانه , كرامت انساني , دادرسي منصفانه , رفتار برائت محور , خشونت ساختاري
چكيده فارسي :
در الگوي دادرسي كرامت مدار، شخص مظنون يا متهم، از حق هاي بنياديني بهره مند است كه به صرف دستگيري، اتهام و بازداشت از آن ها محروم نمي شود. يكي از اين حق ها، «حق بهره مندي از لباس شخصي، متعارف و انتخابي» است؛ به گونه اي كه هيچ مقام يا مرجعي نمي تواند اين حق را سلب يا او را ملزم به پوشيدن «لباس مجرمانه» كند؛ زيرا، متهم در پناه فرض بي گناهي است و لباس او نيز بايد «لباس بي گناهي» باشد؛ آيين رفتار با متهم، بايد «برائت محور» باشد نه «مجرميت محور». وانگهي، لباس متهم، تاثير مهمي در كيفيت دفاع، تصميم مرجع قضايي و داوري عموم دارد. اين در حالي است كه در رويه كنوني نظام عدالت كيفري ايران، متهمين بازداشت شده مجبور به پوشيدن لباس مجرمانه مي شوند؛ اقدامي كه آنان و بستگان شان را آماج برچسب هاي منفي مي سازد. در پاسخ به اينكه مستند حقوقي رويه كنوني چيست، پژوهش حاضر به اين نتيجه رسيده است كه اين رويه، نه تنها با قوانين داخلي و استانداردهاي جهاني دادرسي كيفري هم خواني ندارد بلكه با اصول راهبردي دادرسي كيفري، به ويژه كرامت انساني، فرض بي گناهي، قانون مندي آييني، برابري سلاح ها، بي طرفي و پاسداري از حق هاي شهروندي نيز در تعارض است. ازاين رو، ضروري است كه رويه كنوني با استانداردهاي جهاني و اصول راهبردي هماهنگ شود
چكيده لاتين :
In the dignity-oriented model of proceedings, the accused or suspected person enjoys some fundamental rights which cannot be taken away from him/her merely by him/her being arrested, accused or apprehended. One of these rights is the right to wear personal, normal, optional clothing; this shall be in a manner which no entity or agency is authorized to deprive him/her of this right and coerce him/her to put on “criminal garb. This is so due to the fact that until is proven otherwise, the accused is assumed innocent and his/her outfit shall represent this state of guiltlessness. It means, the accused shall be treated under the aegis of the presumption of innocence not the presumption of criminality; ergo, the outfit of the accused plays a significant role in his/ her quality of defense, the judicial decision and the public judgment. Notwithstanding, in the proceedings of the current Iranian criminal justice system, the accused is forced to wear criminal clothes— something that leads into them and their relatives being subject to negative labelling and misjudgment. Apropos of the question “what is the legal base of the current practice”, the present study identified that not only the current practice is not in harmony with the national codes and the international standards, but also it is in conflict with the strategic principles of the criminal procedures, particularly human dignity, the presumption of innocence, procedural legality, equality of arms, impartiality and the protection of citizenship rights. In this regard, it is a particular desideratum that the present practice gets more aligned with the universal standards and the strategic principles.
