اقتصاد دانش؛ دانش به جاي كار

Knowledge Economy; Knowledge Instead of Work

ظهور اقتصاد دانش، نتيجه تحولات متعددي در اقتصاد معاصر بوده است كه در ارتباط تنگاتنگي با گسترش اقتصاد بازار محور، كالايي‌سازي كار ذهني و پيدايش نظام حقوق مالكيت‌فكري قرار دارد. در اين نوشتار بستر و زمينه‌هاي ظهور اقتصاد دانش‌محور براي تشخيص نقش تاريخي مشخص آن در راستاي استمرار و تداوم منطق نظام اقتصادي معاصر مورد بررسي قرار گرفته است. علاوه‌بر اين، ضمن نقد ديدگاه‌هايي كه دانش انساني را به‌جاي كار به‌عنوان منبع اصلي ثروت مورد توجه قرار مي‌دهند، تلاش كرده‌ايم تا با مراجعه به نظريه ارزش- كار ماركس و با تمركز بر رابطه ميان دانش و نظريه ارزش، دخالت برجسته دانش را در پروسه‌ي كار و در ادامه قانون افزايش بارآوري نيروي كار مورد توجه قرار داده و به اين نتيجه دست يابيم كه كار دانش‌محور از كار توليدكننده كالا جدايي‌ناپذير است و حتي در خدمت آن نيز عمل مي‌كند. به بيان ديگر، دانش انساني را نمي‌توان از كار جدا كرد، بلكه اين دو به‌عنوان كار ذهني و كار يدي در راستاي تغيير تركيب ارگانيك سرمايه عمل كرده و مقدار ثابت آن را افزايش مي‌دهند. اين امر به افزايش ظرفيت توليدي جوامع كه همواره مورد توجه اقتصاددانان بوده است، منجر مي‌شود.

The emergence of the knowledge economy has been the result of numerous developments in the contemporary economy that are closely related to the expansion of the free market, the commoditization of mental work and the emergence of a system of intellectual property rights. In this paper, the context of the emergence of a knowledge-based economy for the recognition of its distinction historical role has been studied in order to maintain the continuity of the logic of contemporary economic system. In addition, while criticizing the views that put human knowledge to work as the main source of wealth, we have tried to refer to Karl Marx’s value-work theory, and focusing on the relationship between knowledge and value theory, prominent involvement of knowledge in the process of work and the labor productivity increase law pay attention, and to reach the conclusion that knowledge-based work is inseparable from the work of the producer of the goods, and even serves it. In other words, human knowledge can’t be separated it, but these two act as mental and labor work in the direction of changing the organic composition of capital and adding to its constant value. This leads to an increase in production capacity of communities that has always been an issue for economists.