مقايسه تطبيقي مسأله شر از ديدگاه ابن عربي، ملاصدرا و اسپينوزا

مسأله شر از جمله مسائل مهم فلسفي است كه همواره در ميان اهل اديان براي پاسخ به تعارض ميان توحيد مبدا صدور اشياء، و وجود شرور در نظام وجود مطرح بوده است. از طرفي منكرين خداوند نيز براي مقابله با اهل اديان از اين مساله به عنوان دليلي عليه وجود خداوند استفاده مي كردند. بنابر اين پاسخ به مساله شر ذهن هر متفكري را به خود مشغول كرده است. فلاسفه نيز در طول تاريخ پاسخ گويي به اين مساله را از دغدغه هاي فكري خود دانسته اند و هر يك با توجه به دستگاه فكري خود در صدد حل آن بر آمده اند. يكي از ديدگاههاي مطرح شده در اين باره عدمي بودن شر است كه فيلسوفان معاني مختلفي را از آن اراده كردهاند. از جمله افرادي كه قائل به عدمي بودن شر شده اند ابن عربي در عرفان نظري و ملاصدرا در حكمت متعاليه هستند. همچنين اسپينوزا نيز به عنوان يكي از فيلسوفان يهودي قائل به عدمي بودن شر است، كه هريك تلقي متفاوتي از عدمي بودن شر دارند. در اين مقاله به بررسي و مقايسه ديدگاه اين متفكران خواهيم پرداخت و تحليلي در باب توانايي، يا عدم توانايي هر يك نسبت به حل مساله شر ارائه خواهيم كرد.