بررسي استقلال عملكردي و عوامل مرتبط با آن در سالمندان

مقدمه: سالمندان در معرض تهديدات بالقوه‌اي نظير ناتواني‌هاي جسمي و ذهني هستند كه استقلال عملكردي و فعاليت روزمره زندگي آن‌ها را تحت تأثير قرار مي‌دهد.در اين راستا، مطالعه حاضر با هدف تعيين استقلال عملكردي در سالمندان مراجعه‌كننده به مركز بهداشت غرب تهران انجام شد. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر از نوع مطالعات توصيفي مقطعي مي‌باشد. نمونه مورد بررسي در اين پژوهش شامل 200 نفر از سالمندان مراجعه‌كننده به مركز بهداشت غرب تهران در سال 1396 بود كه به روش نمونه‌گيري در دسترس انتخاب گشته و وارد مطالعه شدند. در اين مطالعه داده‌ها توسط پرسشنامه‌هاي فرم كوتاه آزمون شناختي (AMT: Abbreviated Mental Test)، فرم مشخصات دموگرافيك و پرسشنامه بارتل (BI: Barthel Index) (به‌منظور بررسي استقلال عملكردي سالمندان) جمع‌آوري شدند. اطلاعات با استفاده از آزمون‌هاي آماري t مستقل و ANOVA يك‌طرفه در نرم‌افزار SPSS 20 و نيز ضريب همبستگي Pearson و روش‌هاي آمار توصيفي و استنباطي در سطح معناداري (0.05≥P) تجزيه و تحليل گرديدند. يافته‌ها: نتايج نشان دادند كه ميانگين سني سالمندان شركت‌كننده در اين مطالعه 3.95±64.53 سال مي‌باشد (51 درصد زن و 49 درصد مرد). بر مبناي نتايج، حدود 95.5 درصد از سالمندان داراي استقلال كامل جهت انجام فعاليت‌هاي روزمره خود بودند، 4 درصد داراي وابستگي جزئي بودند و 0.5 درصد وابستگي متوسط داشتند. علاوه‌براين، نتايج نشان‌دهنده وجود ارتباطي معكوس بين سن و استقلال عملكردي بودند (P 0.001، 0.345=r)؛ اما بين متغير استقلال عملكردي با سطح تحصيلات، وضعيت تأهل، پرفشاري خون و دردهاي مفصلي ارتباط آماري معنادار و مثبتي مشاهده گرديد (P 0.05). نتيجه‌گيري: مطابق بانتايج، درصد قابل‌توجهي از سالمندان در انجام فعاليت‌هاي روزمره زندگي خود مستقل هستند؛ اما با افزايش سن، اين استقلال كمتر مي‌شود؛ بنابراين براساس مراقبت‌هاي پرستاري كل‌نگر در خدمات باليني پرستاري، توجه و برنامه‌ريزي به‌منظور حمايت از سالخوردگان بسيار پير در راستاي ارتقاي سلامت سالمندان و تحقق مفهوم سالمندي سالم و فعال ضروري مي‌باشد.