اقدامات پيشدستانه: پارادايمي جديد در مبارزه با تروريسم

Preemptive measures: A new paradigm in the counter against terrorism

امروزه رسالت نظام‌هاي حقوقي و كنشگري دولت‌ها در احياي نظم گسيخته‌شده توسط اقدامات تروريستي، در تصويب قوانين مجازات-محور و وضع پاسخ‌هاي كيفري آن هم پس از وقوع جرايم تروريستي خلاصه نمي‌شود؛ بلكه جهت كنترل تروريسم راهبرد نويني در ادبيات حقوقي ارائه گشته و نظام‌هاي تقنيني به سازوكارهاي قانونمندي تحت عنوان راهبردهاي پيشدستانه قبل از وقوع جرايم تروريستي مجهز گشته‌اند. بر اين اساس سؤال اصلي كه در مقاله درصدد پاسخگويي به آن هستيم به اين شرح است كه با توجه به ناكارآمدي راهبردهاي مجازات‌محور پس از وقوع حملات تروريستي، منظور از اقدام‌هاي پيشدستانه در رويارويي با تروريسم چيست و اين تدابير داراي چه ماهيت، مؤلفه‌ها و مباني توجيهي مي‌باشد؟ در پاسخ به پرسش بالا، اين نوشتار از روش تحقيق توصيفي – اسنادي بهره جسته است. بر اساس نتيجه‌ي حاصل از اين پژوهش رويكردهاي پيشدستانه در مهار تروريسم داراي ماهيت پيشگيرانه، تنبيهي، جبراني، محدودكننده و قهرآميز بوده و از مؤلفه‌هاي جايگاه قانوني، مداخله‌ي اوليه در خطرهاي قريب الوقوع، عدم ورود در فرآيند رسيدگي كيفري و استثنائي بودن برخوردار مي‌باشد كه نسبت به مظنونين جرايم تروريستي اتخاذ مي‌گردد. اقدام‌هاي پيشدستانه داراي مباني توجيهي از قبيل مبناي احتياطي، مديريت خطر، دشواري پيگرد قانوني مرتكبين، تحول مفهوم مسئوليت‌پذيري و كاهش خسارات است.

Today, in restoring the order ruptured by terrorist acts, the mission of the legal systems and governments actuality is not summarized to the legislation of punitive laws and the constitution of criminal responses after the occurrence of terrorist crimes. But in order to control terrorism, a new strategy has been presented in legal literature, and legislative regimes have been equipped with legitimate mechanisms called preemptive strategies before the occurrence of terrorist crimes. Accordingly, with regard to the ineffectiveness of punitive-based strategies after the occurrence of terrorist attacks, the main question of this article is: what are the Preemptive measures in confronting terrorism and their nature, components an‎d the basics of justification? In trying to answer to the question, this article uses a descriptive-documentary research method. Based on the results of this study, preemptive approaches of containment of terrorism have a preventive, punitive, retributive, restrictive and obligatory nature, and their components include legal status, early intervention in imminent danger, non-entry into the criminal proceedings and exceptional which would be taken against suspects of terrorist crimes. Preemptive measures have justification bases such as precautionary, risk management, difficulty in prosecuting perpetrators, transforming the concept of liability and reducing damages.