ساختار آزادي: سيستم يا فوگ؟

The Structure of Freedom: System or Fugue

اگرچه تغاير ظاهري ميان آزادي و سيستم همواره در طول تاريخ انديشه، زمينه ساز مباحث متعددي بوده است، اما اين فيلسوفان ايدئاليست آلماني بودند كه براي نخستين بار، نسبت ميان اين دو مفهوم را به نحوي صريح صورت بندي كردند. در اينجا سيستم كه ضامن انسجام شناخت است، بنيادي سوبژكتيو و عقلاني است؛ اما هايدگر در انديشه متاخر خود از مفهوم سيستم كه ساختار آن براساس نظمي رياضياتي تعيين مي شود و لذا دلالت هاي مطلقا سوبژكتيو دارد، عبور مي كند و به جاي آن مفهوم فوگ را براي اشاره به ساختار باشندگي هستي به كار مي گيرد. اگرچه بر فوگ، همان انتظام سيستم حكم فرمايي نمي كند، اما اين ساختار هم نظم خاص خودش را دارد. ويژگي ممتاز اين نظم، قائم به ذات بودنِ اجزاء فوگ درعين وحدت آنهاست. به عبارت ديگر، اين نظمي است كه در آن آزادي هر جزء حفظ مي شود و حتي اين آزادي، وحدت دروني كل فوگ را تقويت مي كند. بدين سان، مفهوم فوگ به هايدگر مجال مي دهد تا ساختار منظمي را به انديشه درآورد كه نه تنها در برابر آزادي قرار نمي گيرد، بلكه اصلا اساس و بنيان آن آزادي است.

The conflict between freedom and system a concept derived from the Greek word συνίστημι has always been the subject of philosophical debate. Yet, German idealists formulated the relation between these two concepts explicitly. In their formulation, system, which guarantees the coherence of knowledge, is a subjective and rational foundation. But Heidegger, in his later thought, went beyond the concept of system whose structure is determined by mathematical order and hence has absolutely subjective implications; instead he used the concept of fugue to refer to the structure of Being’s swaying, i.e. the enowning event (ereignis). However, the concept of fugue has its own order and does not follow the same rules as system does. The prominent feature of this order is preserving the unity components, while every component is also self-confident. It is notable that in this structure, the self-confidence of every component is even strengthened by its freedom. Thus, the concept of fugue let Heidegger think of a systematic structure which is not against freedom, but is based on it.