رابطه برداشت‌ها از يادگيري و رويكردهاي مطالعه و يادگيري در دانشجويان: يك تحليل مدل‌سازي معادله ساختاري

Relationship between Students’ Conceptions and Approaches to Study and Learning: A Structural Equation Modeling Analysis

پژوهش حاضر با هدف بررسي رابطه ميان مؤلفه‌هاي تشكيل دهندة برداشتها از يادگيري (به‌ خاطرسپاري اطلاعات، درك و فهم و استفاده از اطلاعات، تغيير شخصي و شايستگي اجتماعي، به‌عنوان متغير‌هاي پيش‌بين) و رويكردهاي مطالعه و يادگيري دانشجويان (رويكرد سطحي، رويكرد راهبردي و رويكرد عميق (به‌عنوان متغير ميانجي)) انجام شده است. روش پژوهش توصيفي از نوع همبستگي بود. جامعه آماري همه دانشجويان كارشناسي و كارشناسي ارشد مشغول به تحصيل در دانشگاه شهيد باهنر كرمان در سال تحصيلي 96-95 بودند كه 352 نفر به‌عنوان نمونه پژوهش با روش تصادفي طبقه‌اي نسبتي از ميان آن‌ها انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه برداشتهاي يادگيري (اقتباس از پوردي و هاتي، 2002) و پرسشنامه رويكردهاي يادگيري و مهارت‌هاي مطالعه دانشجويان (اقتباس از تيت و همكاران، 1998) بود. به‌منظور تحليل داده‌ها، از مدل‌سازي معادله ساختاري در نرم‌افزار Lisrel v8.8 استفاده شد. يافته‌ها نشان داد كه مدل مفروض پژوهش به‌خوبي با داده‌ها تطبيق دارد. بر اساس نتايج حاصل، اثر مستقيم متغير درك و فهم و استفاده از اطلاعات بر دو متغير رويكرد سطحي و رويكرد عميق در يادگيري و همچنين اثر مستقيم شايستگي اجتماعي بر اتخاذ رويكرد عميق در يادگيري، مثبت و معنادار بود. همچنين، اثر غيرمستقيم درك، فهم و استفاده از اطلاعات بر رويكرد راهبردي با ميانجي رويكرد عميق، مثبت و معنادار بود. علاوه بر اين، رويكرد عميق نقش ميانجي معناداري ميان يادگيري به‌عنوان تغيير شخصي و رويكرد راهبردي و همچنين ميان يادگيري به‌عنوان توسعه شايستگي اجتماعي و رويكرد راهبردي داشت. نتايج نشان داد اتخاذ رويكرد عميق در يادگيري، زمينه بهتري را براي در پيش گرفتن رويكرد راهبردي توسط دانشجويان فراهم مي‌كند. اتخاذ اين رويكرد نه‌تنها تأثيرات خود در يادگيري را براي دانشجو در پي دارد، بلكه مي‌تواند زمينه و شرايط را براي اتخاذ رويكرد راهبردي كه از مهم‌ترين رويكردهاي يادگيري در ميان فراگيران است را در ميان دانشجويان فراهم آورد.

The present research article aimed to investigate the relationship between components of students’ conceptions and approaches to study and learning. The research method was descriptive-correlational. Statistical population included all the undergraduate and graduate students of Shahid Bahonar University of Kerman and the sample was comprised of 352 students in 2016-17 academic year who were selected through stratified random sampling. Research instrument included Conceptions of Learning Inventory (COLI) questionnaire (adopted from Purdie and Hattie, 2002) and Study Skills Inventory for Students (ASSIST) questionnaire (adopted form Tait et.al, 1998). Validity of the instrument was confirmed through confirmatory factor analysis. Data were analyzed by means of structural equation modeling (SEM) in Lisrel software, version 8.8. The results showed that the proposed model fitted the data and could explain the relationship between the variables in a good manner. Accordingly, the direct effect of the variable “remembering, using and understanding information” on surface and deep approaches to learning, and also the direct effect of “learning as development of social competence” on adopting the deep approach to learning were positive and meaningful. The results suggest that adopting a deep approach to learning provides a better basis for students to adopt a strategic approach. Adopting this approach not only has impacts on students’ learning outcomes, but also can provide the context and conditions for adopting a strategic approach, which is one of the most important learning approaches among learners.