تاثير كاربرد زئوليت بر خصوصيات رويشي و فيزيولوژيك گياه خارمريم (Silybum marianum) در شرايط تنش شوري

Effect of zeolite application on growth and physiologic characteristics in milk thistle (Silybum marianum) under salinity stress

تنش شوري از عوامل موثر و مخرب در رشد گياه و فعاليت‌هاي فيزيولوژيك آن محسوب مي‌شود. به‌منظور بررسي كاربرد خاك ­مصرف زئوليت روي تعديل تنش شوري بر صفات رويشي و فيزيولوژيك گياه دارويي خارمريم، آزمايشي در سال 1395 در گلخانه دانشكده كشاورزي دانشگاه تهران واقع در كرج انجام شد. آزمايش به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار انجام شد. عامل اول، سطوح مختلف شوري (عدم وجود تنش شوري به­عنوان شاهد، 4، 8 و 12 dS/m) و عامل دوم كاربرد زئوليت (عدم مصرف زئوليت، 0/01، 005 و 0/1 درصد وزني خاك) به‌صورت خاك­ مصرف بود. نتايج نشان داد كه تنش شوري اثر مخربي بر صفات رويشي و فيزيولوژيك مورد مطالعه داشت. استفاده از زئوليت به نسبت 0/05 درصد، در تيمارهاي شوري شاهد، 4 و 8 دسي‌زيمنس بر متر، به­ترتيب موجب افزايش 38، 43 و 41 درصدي زيست­ توده كل بوته شد. كاربرد زئوليت به نسبت 0/05 و 0/01 درصد منجر به افزايش پتاسيم و كاهش سديم ريشه گرديد. همچنين، كمترين Na+/K+ ريشه (65/1) در سطح تنش شديد شوري از كاربرد تيمار 0/05 درصد زئوليت به ­دست آمد. تنش شوري منجر به افزايش فعاليت آنزيم‌هاي آنتي‌اكسيدانت گرديد. براساس نتايج اين آزمايش، زئوليت مي‌تواند به­ عنوان ماده افزودني جهت جلوگيري از تنش شوري مورد استفاده قرار گيرد.

Salinity is one of the most important factor that prevents plant growth and physiological development. To study the soil application of zeolite on alleviating the adverse effects of salinity on milk thistle, this research experiment was conducted in research greenhouse of College of Agriculture, University of Tehran, Karaj in 2016. The experimental treatments were arranged as factorial based on randomized complete block design with three replications. The first treatment was salinity levels of irrigation water including of control (as check), 4, 8, and 12 dS/m, and the second treatment comprised of different levels of zeolite application in soil (control, 0.01, 0.05 and 0.1%). The result indicated that salinity had adversely effect on the vegetative and physiological characteristics of milk thistle. Application of zeolite at 0.05 % in salinity levels of control, 4 and 8 dS/m increased the plant total biomass by 38, 43, and 41%, respectively. Application of zeolite at 0.05 and 0.01% increased the potassium and decreased sodium content in the root. Also the lowest Na+/K+ ratio (1.65) was achieved at severe salinity level (8 dS/m) while zeolite was applied at 0.05% level. As the salinity increased, the antioxidant activity in the plant was also increased. Result of this experiment showed that application of zeolite could be considered as a solution to modify the adverse effect of salinity in milk thistle.