استفاده از روش‌هاي آماري چند متغيره در ارزيابي تنوع ژنتيكي فسكيوي پابلند

Using multi-variate statistical methods for evaluation of genetic diversity in tall fescue

به‌منظور ارزيابي تنوع ژنتيكي، 32 خانواده ناتني از گونه فسكيوي پابلند (Festuca arundinacea) در سال زراعي 94-1393 در شهرستان تبريز مورد بررسي قرار گرفت. براساس نتايج تجزيه واريانس تنوع معني‌داري بين ژنوتيپ‌هاي مورد بررسي براي صفات ارتفاع بوته، قطر تاج‌پوش، روز تا خوشه‌دهي، روز تا گرده‌افشاني، قطر طوقه، عملكرد تر علوفه، عملكرد خشك علوفه، تعداد ساقه و عملكرد بذر در چين اوّل و در صفات قطر تاج‌پوش، قطر طوقه، عملكرد تر علوفه و عملكرد خشك علوفه در چين دوّم و در سطح احتمال يك درصد مشاهده گرديد. براساس نتايج به‌دست آمده از مقايسات ميانگين، بيشترين عملكرد خشك علوفه در چين اوّل با 5/758 گرم در ژنوتيپ 32 به دست آمد. تجزيه به مؤلفه‌هاي اصلي با در نظر گرفتن مقادير ويژه بزرگتر از يك موجب معرفي سه مؤلفه شد كه 5/80 درصد از تغييرات بين نمونه‌ها را توجيه نمودند. در تجزيه خوشه‌اي بيشترين تمايز بين گروه‌ها با سه خوشه حاصل گرديد و با برش دندروگرام ژنوتيپ‌ها در سه گروه قرار گرفتند. با توجه به نتايج، خوشه سوّم از نظر اكثر صفات برتر از دو خوشه ديگر بود. ژنوتيپ‌هاي خوشه سوّم با توجه به ارزش بيشتر اين خوشه از نظر صفات مهّم نظير عملكرد علوفه و عملكرد بذر در برنامه‌هاي اصلاحي از اهميّت ويژه‌اي برخوردار خواهند بود. در به‌نژادي گياهان علوفه‌اي، موفقيت در گزينش، به تنوع ايجاد شده از نوتركيبي ژنتيكي و هتروزيس بستگي دارد. با توجه به فاصله بين گروه‌هاي يك و سه، احتمالاً بيشترين موفقيت در تلاقي بين ژنوتيپ‌هاي اين دو گروه به‌دست خواهد آمد.

This study was conducted to assess genetic diversity among the 32 tall fescue half-sib families using a randomized complete block design (RCBD) experiment in the four replicates. Based on analysis of variance, significant differences were observed among studied genotypes at the probability of 1% for plant height, canopy diameter, days to heading, days to pollination, crown diameter, fresh forage yield, dry forage yield, number of stem and seed yield in first harvest and in canopy diameter, crown diameter, fresh forage yield and dry forage yield in second harvest. Based on the results of mean comparisons, highest dry forage yield in the first harvest was obtained in genotype 32 by 758.5 grams. Principal component analysis by considering eigenvalues greater than one, caused to introduction of three components which determined 80.5% of the variation among the samples. In cluster analysis, the greatest of distinction between the groups was achieved with three clusters, and by cutting the dendrogram genotypes in three groups. According to the results, the third cluster was superior to other two clusters in terms of most traits. The genotypes of third cluster, according to the value of this cluster in terms of forage yield and seed yield will be of particular importance in breeding programs. In the breeding of cross-pollinated forage crops, success in selection depends on creating diversity by genetic recombination and achievement of heterosis. Due to the distance between groups 1 and 3, probably the most successful crosses will be achieved among genotypes of these two groups.