تحليل عوامل مؤثر بر تشديد فرايند كالايي شدن فضاي گردشگري (مطالعه موردي: عرصه‌هاي روستايي شهرستان محمود آباد)

Analyses of Effective factors on Intensifying of Tourism Space Commodification Process (Case Study: Rural areas of ahmoudabad Town)

پژوهش حاضر، به تحليل عوامل مؤثر در كالايي شدن فضاي روستايي شهرستان محمودآباد استان مازندران مي‌پردازد. در اين مطالعه، از روش توصيفي-تحليلي استفاده شد. جامعه آماري پژوهش، روستاهاي شهرستان محمودآباد به تعداد 91 روستا بر اساس سرشماري سال 1395 مركز آمار ايران بودند كه نيمي از روستاها به‌عنوان نمونه به‌صورت تصادفي انتخاب شدند. جمع‌‌آوري داده‌‌ها با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته و پردازش تصاوير ماهواره‌اي، در چهار دوره انجام شد. براي تعيين اعتبار ابزار پژوهش، از اظهارنظر استادان و متخصصان ذي‌ربط و براي تعيين پايايي آن، از همساني دروني به ‌روش آلفاي كرونباخ استفاده شد. ضريب آلفاي كرونباخ 76/0 تا 94/0 براي متغيرهاي گوناگون به‌ دست آمد كه نشان از بهينگي پرسشنامه داشت. براي تجزيه‌وتحليل داده‌‌ها از نرم‌‌افزار SPSS22 استفاده شد. آزمون‌هايي كه در اين تحقيق مورداستفاده قرارگرفته‌اند شامل؛ آزمون فراواني، تي تك نمونه، آزمون خي دو يا كاي اسكوئر بوده است. نتايج، نشان داد كه ضعف نظام مالياتي (ماليات نگرفتن از خانه‌هاي خالي و خانه‌هاي دوم گردشگري، ماليات نگرفتن از سود خريدوفروش زمين و مسكن)، ناكارآمدي نظام بانكي (بالا بودن نرخ بهره) و ضعف سياست‌هاي دولت در حمايت از بخش توليد به شكننده شدن فضاي گردشگري شهرستان محمودآباد منجر شده است و از پيامدهاي آن مي‌توان به تغييرات شديد كاربري اراضي، گسترش ساخت‌وسازها و تخريب چشم‌انداز اشاره كرد.

The present study analyzes the factors affecting the commodification of rural space in Mahmoudabad county of Mazandaran province. In this study, the descriptive-analytical method was used. The statistical population of the study consisted of 91 villages in Mahmoudabad County according to the Census of Iran in 2016. Half of the villages were selected randomly. Data collection was done using a researcher-made questionnaire and processing of satellite images in four periods. The validity of the research instrument was evaluated by the opinion of the relevant professors and experts and its reliability was determined by internal consistency using Cronbach's alpha which ranged from 0.76 to 0.94 for various variables indicating the optimality of the questionnaire. SPSS 22 software was used for data analysis. The tests used in this study were frequency test, single sample t-test, and chi-square test. The results show that the weakness of the tax system (withholding tax on vacant and second homes for tourism, withholding tax on profits from the sale of land and housing), the inefficiency of the banking system (high-interest rates), the weakness of government policies to support the manufacturing sector have made the Mahmoudabad tourism environment fragile. The consequences can be drastic changes in land use, expansion of construction and landscape destruction.