بررسي احتمال تخريب زمين با روش تاپسيس در مرتع هاي مشرف به شهر اشتهارد، استان البرز

An Assessment of the Land Degradation Potential Using the TOPSIS Method (Case Study: Rangelands Overlooking the City of Eshtehard, the Province of Alborz)

تخريب زمين‌‌ در اقليم هاي مختلف موجب انهدام زيست‌بوم­ هاي طبيعي و كاهش توان توليد طبيعت مي‌شود. در بررسي احتمال تخريب زمين‌‌ در محدوده‌ي مرتع‌هاي مشرف به اشتهارد، نقشه ي طبقه‌هاي شيب، كاربري زمين‌‌ و زمين­ شناسي تهيه شد تا واحدهاي همگن ايجاد شود، و از روي­هم گذاشتن و تقاطع‌دادن اين نقشه ها، نقشه ي واحدهاي­ كاري به‌دست آمد. سه شاخص حساسيت به فرسايش، شوري و نفوذپذيري در هر يك از واحدهاي كاري انتخاب، و هر يك با نقشه ي طبقه بندي‌شده نشان داده‌شد. وزن معيارها و نسبت سازگاري آن‌ها با روش فرآيند تحليل سلسله‌مراتبي (AHP) محاسبه شد. براي تعيين‌كردن احتمال و اولويت ­بندي‌كردن گزينه ­ها روش تاپسيس به‌كاربرده شد. در اين روش پس از محاسبه‌ي چارچوب به‌معيار شده‌ي موزون، فاصله‌هاي اقليدسي، و نزديكي نسبي به راه‌حل دل‌خواه اقدام، احتمال تخريب زمين‌‌ واحدها اولويت­ بندي شد. دامنه‌ي تغيير نزديكي نسبي به راه‌حل دل‌خواه گزينه­ ها مبتني بر روش AHP-TOPSIS از 0/002 تا 0/991 متغير بود. بر اين اساس، در منطقه­ ي بررسي‌شده چهار طبقه­ ي احتمال يا شدت تخريب زمين‌‌ ديده شد. احتمال تخريب زمين‌‌ در 20872/7092 هكتار (37/97%) از منطقه كم، در 1470/279 هكتار (2/67%) متوسط، در 1844/861 هكتار (3/36%) زياد، و در 30788/02 هكتار (56/00%) خيلي زياد بود.

Land degradation in different climates drastically disturbs natural ecosystems and reduces the biological production potential of the resources. To investigate the role of geological criteria on land degradation in rangelands surrounding Eshtehard, the map of units was prepared by overlaying and crossing maps of slope classes, land uses, and geological formations using the ArcGIS 10.3 software. Three indices of erodibility, salinity and permeability for each unit were considered and classified. The weights of criteria and consistency ratios were calculated by the AHP method. The TOPSIS method was used to prioritize the alternatives. The weighted normalized values, Euclidean distances, and the relative closeness to the ideal solution were calculated and top priority was given to the land degradation potential (DP) of the units. The results indicated that the relative closeness to the ideal solution obtained from the AHP-TOPSIS technique ranged from 0.002 to 0.991. Accordingly, the study area contains four categories of potential or severity of land degradation, namely: 20872.709 ha (37.97%) of the area with low DP, 1470.297 ha (2.67%) of the area with moderate DP, 1844.861 ha (3.36%) of the area with high DP, and 30788.02 ha (56.00%) of the area with high DP.