از رفتار اطلاع يابي تا رفتار دانش يابي: واكاوي سير تحول مفهومي و نظري

From Information Seeking Behavior to Knowledge Seeking Behavior: Analysis of Conceptual and Theoretical Evolution

انسان براي برطرف كردن نيازهاي خود دائما مشغول بروز رفتارهاي گوناگون است. اين رفتارها انواعي دارند و هركدام موضوع بحث رشته هاي علمي مانند روانشناسي، جامعه شناسي، مديريت، هنر، علم اطلاعات و دانش شناسي، و برخي زيرمجموعه هاي تخصصي آن ها است. رفتارهاي اطلاعاتي و دانشي كه اركان اصلي فعاليت كاربر در تعامل با اطلاعات و دانش و همچنين نظام هاي بازيابي نشان مي دهد، از جمله موضوع هايي است كه در علم اطلاعات و دانش شناسي مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به اهميت اين مفاهيم، در اين جستار تلاش شده است تا با توجه به متون و پژوهش هاي علمي موجود و با رويكردي مروري- تحليلي، مفاهيمي كليدي همچون داده، اطلاعات، دانش، خرد، و هوش مورد بحث قرار گرفته، سپس پيش نيازهاي شكل گيري يك رفتار دانش يابي مطرح شده و در ادامه تعريفي از رفتار دانش يابي و تمايز آن با رفتار اطلاع يابي ارائه شود. بررسي هاي صورت گرفته نشان داد مفهوم رفتار دانش يابي، مفهومي مهم و بسيار گسترده است، به همين دليل مي توان انتظار داشت كه عرصه نويني در ادبيات و پژوهش هاي حوزه هاي گوناگون به ويژه علم اطلاعات و دانش شناسي باز كند. به نظر مي رسد كه تلاش در زمينه تدوين و ضابطه مند كردن چارچوب ها در اين عرصه بسيار ضروري باشد.

Humans do different behaviors to meet their needs constantly. These behaviors are different and each of them constitutes subject of disciplines such as psychology, sociology, management, art, knowledge and information science, and some specialized sub-disciplines of them. Investigating information behaviors and knowledge behaviors are favorite subjects in knowledge and information science. These behaviors show the main elements of user activity to interact with information and knowledge as well as retrieval systems. This paper with considering the importance of these concepts tries to review the literature through analytical and discussed concepts such as data, information, knowledge, wisdom, and intelligence. Afterward, the prerequisites for the formation of knowledgeseeking behavior are expressed and defined as knowledge-seeking behavior and differentiation with information-seeking behavior. The surveys showed that the concept of knowledge-seeking behavior is an important concept and is very wide so that we can expect to open a new area in literature and research in various fields especially in knowledge and information science. It is necessary to develop and regulate the frameworks in this field.