تعيين ظرفيت برد ورزشي و تفرجي پهنه‌هاي طبيعي در راستاي برنامه‌ريزي پايدار (نمونه موردي: منطقه كوهستاني دركه)

Carrying Capacity Determine of the Sports and Recreational of the Natural Areas in Line with Sustainable Planning (Case study: the mountainous of Darakeh)

هدف از اين مطالعه، تعيين ظرفيت برد تفرجي و ورزشي منطقه كوهستاني دركه است. ظرفيت برد بيانگر حداكثر تعداد كاربراني است كه از يك منطقه ورزشي و يا تفرجي در يك زمان معين بدون ايجاد تغيير در محيط، استفاده مي‌كنند. بدين منظور، با تعيين سه نوع ظرفيت برد فيزيكي، واقعي و موثر تلاش گرديد تا مبناي كمي قابل اعتمادي براي تصميم‌گيري و برنامه‌ريزي در راستاي توسعه پايدار، در اختيار برنامه‌ريزان و طراحان اين گونه فضاها قرار گيرد. در ابتدا؛ با استفاده از ثبت نقاط زميني (GPS) و تهيه نقشه كاربري اراضي با استفاده از ابزار GIS، 153هكتار از منطقه به عنوان عرصه‌هاي مفيد و قابل استفاده انتخاب گرديد. در گام بعد، از طريق بررسي سوابق،‌ اخذ آراي كاربران و مباني نظري تحقيق، پارامترهاي مورد نياز استخراج و محاسبه گرديدند. پنج عامل محدود كننده و يازده پارامتر زيرمجموعه آن به عنوان ضريب در محاسبه ظرفيت برد واقعي سايت مطالعاتي استفاده شدند. به منظور امتيازدهي به پارامترهاي توانمندي مديريتي سايت، پرسشنامه محقق ساخته (طيفي ليكرت) در اختيار كاربران با سابقه (384 نفر) قرار داده شد. در اين ميان، بيشترين امتياز متعلق به فروشگاههاي مواد غذايي (4/7) و كمترين امتياز متعلق به سيستم امدادرساني منطقه (1/1) بوده است. در نهايت، ظرفيت برد فيزيكي، واقعي و موثر سايت مطالعاتي به ترتيب (1224000، 137700 و 72981) نفر در روز برآورد گرديد. بنابراين؛ با توجه به بالا بودن ظرفيت برد موثر سايت مطالعاتي، مديريت منطقه بايد برنامه‌ريزي را به نحوي انجام دهد تا علاوه بر استفاده از كاربري‌هاي موجود، تضمين بهره‌برداري پايدار نيز ايجاد شود.

The purpose of this study is to determine the recreational and sporting carrying capacity of the mountainous region in the province. To this end, three types of physical, real, and effective carrying capacity have been attempted to provide planners and designers with a sufficiently reliable basis for decision making and planning for sustainable development. Initially, 153 hectares of the area were selected as useful and usable areas by using the registration of grounded points (GPS) and land use mapping using the GIS tool. In the next step, the required parameters were extracted and calculated by examining the records, obtaining the users' votes and the theoretical foundations of the research. Five limiting factors and eleven subsample parameters were used as the coefficient for calculating the actual field strength of the study site. A researcher-made questionnaire (Likert Spectrum) was provided to users with a record (n=384) in order to score the site management capability parameters. Meanwhile, the largest share belonged to grocery stores (4.7) and the lowest points belonged to the regional relief system (1.1). Finally, the physical, actual and effective carrying capacity of the study site was estimated at 1224000, 137700, and 72981 individuals per day, respectively.