بررسي روش هاي هيدرولوژيكي تعيين جريان محيط زيستي رودخانه حفاظت شده كشف رود در محدوده شهر مشهد

ايران از يك سو با محدوديت منابع آب شيرين و از سوي ديگر با افزايش روز افزون تقاضاي آب براي مصارف مختلف رو به رو مي باشد. يكي از مهمترين چالش‌ها در برنامه‌ريزي منابع آب تعيين جريان محيط زيستي در رودخانه‌ها مي‌باشد. جريان محيط زيستي توصيفي از زمان، كيفيت و مقدار جريان مورد نياز براي حفظ اكوسيستم آبي است. رودخانه‌هاي حفاظت شده اراضي به نسبت وسيع با ارزش حفاظتي زياد كه با هدف حفظ و احياي رويشگاه‌هاي گياهي و زيستگاه‌هاي جانوري انتخاب مي‌شوند. مناطق حفاظت شده، محيط‌هاي مناسبي براي اجراي برنامه‌هاي آموزشي و پژوهش‌هاي زيست محيطي به شمار مي آيند. رودخانه حفاظت‌شده كشف‌رود جزئي از حوضه آبريز قره قوم ايران است كه در شمال شرق كشور و در شمال استان خراسان رضوي واقع گرديده است. اين حوضه داراي ۱۵۶۵۰ كيلومتر مساحت مي باشد. براي حفظ اكو سيستم‌هاي اين حوزه تعيين حداقل جريان محيط زيستي امري ضروري است. امروزه روش‌هاي مختلفي براي برآورد جريان محيط زيستي رودخانه در دنيا ارائه شده است كه رهيافت‌هاي هيدرولوژيكي از پركاربردترين آنها مي‌باشند. در اين مقاله جريان محيط زيستي رودخانه حفاظت شده كشف‌رود، بر اساس دوره آماري 39 ساله در ايستگاه اولنگ اسدي، با استفاده از روش‌هاي هيدرولوژيكي تسمن و انتقال منحني تداوم جريان (اسماختين)، برآورد شده است. دبي‌هاي مورد نظر حاصل شد و سپس با استفاده از تحليل SWOT، با توجه به ويژگي‌هاي داخلي و خارجي هر روش، مناسب‌ترين رهيافت جهت تعيين جريان محيط زيستي رودخانه كشف‌رود ارائه شد. حداقل جريان محيط زيستي در روش تسمن 1.57 و در روش انتقال منحني تداوم 1.85 بدست آمد. با استفاده از تحليل SWOT، امتيازات ماتريس ارزيابي داخلي و خارجي روش انتقال منحني تداوم 3.64 و 3.53 بدست آمد كه در مقايسه با روش، به عنوان روش مناسب انتخاب شد.