عنوان مقاله :
واكاوي آرايه‌هاي معماري بناهاي علمي ـ مذهبي عصر صفويه نمونه‌هاي مورد مطالعه (ملاعبدالله، چهارباغ و عليقلي آقا)
عنوان به زبان ديگر :
Analysis of the Architectural Arrays of the Scientific-Religious Buildings in the Safavid Era: Case Study of Mullah Abdullah, Chaharbagh and Ali Gholi Agha
پديد آورندگان :
آقاداودي، محي الدين دانشگاه شاهد، تهران
كليدواژه :
معماري عصر صفويه , آرايه‌هاي معماري , اصفهان , مسجد ـ مدرسه , ملاعبدالله , چهارباغ , عليقلي آقا
چكيده فارسي :
هدف اصلي پژوهش حاضر واكاوي آرايه‌هاي معماري بازتاب يافته در سه مسجد ـ مدرسه منتخب عهد صفويه ضمن بازشناسي تاريخي و مختصر از آنهاست. سؤال اصلي مطرح در اين پژوهش از اين قرار است كه مهم‌ترين آرايه‌هاي تاريخي به‌كاررفته در سه بناي ملاعبدالله، چهارباغ و عليقلي آقا شامل چه گونه‌هايي بوده و واجد چه ويژگي‌هايي هستند؟ پژوهش حاضر از حيث روش، توصيفي ـ تحليلي و با رويكرد تطبيقي به انجام رسيده است. مختصري از نتايج پژوهش گوياي آن است كه آرايه‌هاي هنري بازتاب يافته در سه بنا در بعد ساختاري شامل كاشيكاري‌هاي نفيس با نقوش و درون مايه‌هاي مختلف، آرايه‌هاي سنگي، چوبي، فلزي و حتي دست‌بافته مي‌باشد. در اين ميان كاربرد كاشي كاري بيشترين حجم را تشكيل مي‌دهد. در بعد نقوش و مضامين نيز انواع نقوش ـ هندسي (گره)، اسليمي و ختايي و همچنين كتيبه‌هاي ثلث با درون مايه قرآني، احاديث و روايات با تمركز بر مباني شيعي و البته اشعار فارسي كه غالباً در مدح ائمه اطهار در بناهاي مذكور اجرا شده است.
چكيده لاتين :
The main purpose of the present study is to investigate the architectural arrays reflected in the three selected mosques- schools of the Safavid era, while recognizing them historically and briefly. The main question in this study is what are the most important historical arrays used in the three buildings of Mullah Abdullah, Chaharbagh and Ali Gholi Agha and what are their characteristics? The present study is descriptive-analytical in terms of method and has been performed using a comparative approach. The results show that the artistic arrays reflected in the three buildings in the structural dimension include exquisite tiles with different motifs and themes, stone, wood, metal and even hand-woven arrays. Meanwhile, the use of tiling is the largest volume. In terms of motifs and themes, various types of motifs - Geometric (knot), Arabesque and Khetaei, as well as Thuluth inscriptions with Quranic theme, hadiths and narrations focusing on the Shiite principles and Persian poems often performed in praise of the Imams are discoverable in these buildings.
عنوان نشريه :
تاريخ فرهنگ و تمدن اسلامي
