تأثير كاربرد كودهاي دامي، زيستي و شيميايي بر عملكرد، اجزاي عملكرد و برخي ويژگي‌هاي ريخت‌شناسي گندم

به منظور بررسي تأثير كود هاي زيستي، دامي و شيميايي بر عملكرد و اجزاي عملكرد گندم، آزمايشي در سال زراعي 1392-1393 به ‌صورت فاكتوريل بر پايه طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان آذربايجان شرقي اجرا گرديد. عامل اول سطوح كودي شاهد، شيميايي (نيتروژن، فسفر و پتاسيم به ترتيب با مقادير، 165، 70 و 50 كيلوگرم در هكتار)، نيتروكسين + فسفاته بارور2، سوپرنيتروپلاس + فسفاته بارور2، كود دامي + فسفاته بارور2 و تلفيقي (نيتروكسين + سوپرنيتروپلاس + كود دامي + فسفاته بارور2) و عامل دوم ارقام گندم اروم و سواسون بودند. نتايج نشان داد در صفت تعداد دانه در سنبله رقم اروم و در وزن هزاردانه رقم سواسون برتر بود. بيشترين تعداد دانه در سنبه با كاربرد كود شيميايي بدون تفاوت معني دار با ساير تيمارهاي كودي به دست آمد. بيشترين عملكرد بيولوژيكي در تيمارهاي شيميايي (12530 كيلوگرم در هكتار) و تلفيقي (12490 كيلوگرم در هكتار) بدون تفاوت معني‌دار با يكديگر به دست آمدند كه به طور ميانگين افزايش 75/11 درصدي را نسبت به شاهد نشان دادند. بيشترين عملكرد دانه در تيمارهاي كاربرد تلفيقي در رقم سواسون (5335 كيلوگرم در هكتار)، كاربرد كودهاي شيميايي (5228 كيلوگرم در هكتار) و تلفيقي (4782 كيلوگرم در هكتار) در رقم اروم بدون تفاوت معني دار با همديگر به دست آمد كه به طور ميانگين افزايش 2/72 درصدي را نسبت به شاهد نشان داد. بيشترين درصد پروتئين براي تيمارهاي تلفيقي (4/16 درصد)، نيتروكسين + فسفاته بارور2 (2/16درصد) و كود شيميايي (16 درصد) براي رقم اروم ثبت شد. به‌طور كلي بين كاربرد كود شيميايي و تلفيقي از كودهاي آلي و زيستي در اكثر صفات از جمله عملكرد دانه، اجزاي عملكرد و درصد پروتئين دانه تفاوت معني‌داري مشاهده نشد. بنابراين، امكان جايگزيني كودهاي شيميايي با كودهاي آلي و زيستي براي توليد گندم در يك سيستم كشاورزي پايدار يا ارگانيك وجود دارد.