بررسي نقش نظام آموزشي و ناسيوناليستهاي عرب در گسترش ايدئولوژي ناسيوناليسم در عراق (1921تا1941م/1300تا1320ش)

كشور عراق از آغاز تأسيس، در سال 1921م/1300ش، در مرزهاي خود مردماني به‌شدت مختلط را در برگرفته بود كه به‌صورت جاﻣﻌﮥ سياسي واحدي، با درك هويتي مشترك، با هم تلفيق نيافته بودند. براي حاكمان عراق، نظام آموزشي مهم‌ترين و بهترين ابزار براي گسترش هويت ملي مشترك در جامعه بود؛ درنتيجه، نظام آموزشي متمركز ايجاد شد و مدارس جديد گسترش يافتند و آموزش نوين با محتواي ناسيوناليستي از بغداد به ديگر نقاط كشور انتقال يافت. اين پژوهش با روش توصيفي‌تحليلي و شيوﮤ گردآوري اطلاعات از راه منابع كتابخانه‌اي سامان يافته است و به دنبال پاسخ به اين دو پرسش است: ملي‌گرايي و تزريق هويت ملي در جاﻣﻌﮥ عراق چگونه آغاز شد و گسترش يافت؟ ناسيوناليست‌ها در گسترش ناسيوناليسم در عراق، به‌دنبال چه اهداف و انگيزه‌هايي بودند؟ نتايج پژوهش نشان مي‌دهد ناسيوناليست‌هاي عرب همچون ساطع الحصري و فاضل جمالي و سامي شوكت، به‌همراه ناسيوناليست‌هاي سوري و فلسطيني كه در عراق تدريس مي‌كردند، در گسترش هويت ملي نقش مهمي بازي كردند. آنها هويت ملي مشترك با زيربناي عربيسم را از راه تدريس تاريخ و زبان مشترك عربي كه براي برناﻣﮥ درسي تدوين شده بود، در مدارس گسترش دادند. درنهايت، گسترش ناسيوناليسم دو انگيزﮤ مهم ايجاد هويت مشترك در جاﻣﻌﮥ چندهويتي عراق و تأكيد بر نقش آن كشور در وحدت عربي را دنبال مي‌كرد.