دين و دولت در انديشه فتح الله گولن براساس چارچوب تحليلي اسپرينگز

جريان اسلامگراي اجتماعي كه امروزه با نام فتح الله گولن (خوجا افندي)شناخته مي شود، استمرار و يا به تعبيرديگر زيرمجموعه گروه نورجيه مي باشد.در واقع گولن و اسلام اجتماعي مدنظر او يا نگاه او به مقوله دين و دولت از اين جهت مهم به نظر مي رسد كه او با استفاده از مباني اسلامي تلاش كرده تا سكولاريسم و يا به تعبيري ديگر جدايي دين و دولت را تئوريزه كرده و در مقابل جنبش هاي اسلامگراي سياسي قرار دهد.بنابراين اين مقاله درصدداست تا چهارچوب تحليلي چهارمرحله اي اسپرينگز را بر گولن منطبق كرده و مشاهدات ،مساله شناسي ،آرمان شهرسازي و راه حل هاي او براي رسيدن به جامعه مطلوب را مورد مطالعه قرار دهد.در نتيجه به صورت خلاصه مي توان ادعا كرد كه گولن مشكلات اصلي جهان اسلام را در فقر،تفرقه و افراط گرايي و علت اين مشكلات را جهل و استبداد حاكم بر جهان اسلام مي داندو تلاش مي كند آرمانشهري ايجاد نمايد كه در آن تغييرات اخلاقي بر تغييرات ساختاري اولويت داشته باشد.در نتيجه ايشان تنها راه حل اين مشكلات را در اسلام غيرسياسي و نوزايي مبتني بر آموزش و دموكراسي و تساهل مي داند.البته يافته هاي مقاله نيز نشان مي دهد كه جنبش او در همين راستا اقدام به تاسيس يك امپراطوري بزرگ آموزشي ، اقتصادي و تبليغاتي در سراسر جهان كرده وتلاش مي نمايد از چين تا بالكان و از آفريقا تا اروپا شاهد نخبگاني باشد كه همگي ملهم از امپراطوري او و آرمان هاي جنبش او باشند.