كتاب جمهوري در افق اسلام بازشناسي فلسفه سياسي ابن رشد از شرح جمهوري افلاطون

در اين مقاله (با رويكرد روش اسپريگنز) ضمن بررسي اوضاع سياسي و شرايط فكري زمانه ابن رشد، با توجه به كتاب شرح جمهوري افلاطون پرتوي بر انديشه سياسي ابن رشد مي افكنيم. به باور محققان، او فيلسوفي است كه كتابي در خصوص فلسفه سياسي ندارد و چنين ديدگاهي به اين فرضيه كمك مي كند كه فيلسوفان جهان اسلام بعد از فارابي و ابن سينا فقط به وجود و مابعدالطبيعه پرداخته اند. با كشف كتاب شرح جمهوري افلاطون به زبان لاتين و ترجمه آن به زبان انگليسي و سپس عربي، افق هايي نو بر روي متفكران و محققان انديشه سياسي گشوده شد. ابن رشد فقط به شرح جمهوري نمي پردازد؛ بلكه جمهوري را در افق اسلام تفسير مي كند و علي رغم استقلال دين و فلسفه سياسي، به هماهنگي آن دو اعتقاد دارد. او در كتاب شرح جمهوري، نه تنها به بازسازي نقش عقل در فلسفه سياسي مي پردازد و دين را بر اساس برهان بنا مي كند؛ بلكه نگاهي انتقادي به وضعيت جامعه اسلامي دارد. اگر بپذيريم فلسفه در مدينه ابن رشد كه اساس و بنيادش بر دين استوار است، وجود دارد درواقع، فلسفه از فهم ديني برخوردار است؛ زيرا كه در انديشه ابن رشد حق با حق تضاد ندارد.