ماهيت رمز و تمثيل ادبي؛ (بررسي رساله تمثيلي في حقيقه العشق سهروردي)

(The Nature of literary Proverbs (Examining the Allegorical Treatise on the Reality of Sohrevardis Love

اين مقاله تلاش دارد رمز و تمثيل را در ادب فارسي و رساله فلسفي في حقيقه العشق سهروردي مورد بررسي و تحليل قراردهد. شايسته است بگوييم كه آنها با يكديگر مساوقت وجودي دارند. يعني در انديشه تحليلي و تطبيقي، رساله فلسفي فوق از ادب فارسي جدانيست. و نوعي هم زباني و همفكري و همدلي بين ادباء و فلاسفه‌اي همچون سهروردي وجود دارد. براي نائل شدن به اين حقيقت ابزارهايي لازم است از قبيل تحقيق و جستجو در معناي تمثيل در ادبيات فارسي كه عناصر توصيفي و اخلاقي و عرفاني فراوان دارد. در اين تمثيل‌ها كه شامل حكايات و قصه ها و داستانهاست، غرض و مقصود اصلي نويسنده واضح بيان نشده است. سهروردي هم ضمن توجه به اين نكته در داستان تمثيلي فلسفي في حقيقه العشق؛ موضوع مهم عشق را تحت صورت ظاهر موضوعات ديگر، رمزگونه ارائه مي‌دهد. اين طرز تفكر و شيوۀ انديشه درادبيات عرفاني است كه دكترين يا عقيده‌اي در لباس و صورت يك حكايت تمثيلي و ساختگي بيان مي‌شود. اين مقاله مشخصاً به مقولۀ تمثيل در رسالۀ في حقيقه العشق (مونس العشاق) سهروردي مي‌پردازد. و سه موضوع عشق، حسن و زيبايي و حزن را مورد بررسي قرار مي‌دهد. در اين رساله، تمثيل به صورت مفاهيم روحاني، عرفاني، عقلاني و به زبان طبيعي و ملموس بيان شده است. همچنين شخصيت‌هاي بزرگ و الهي در اين رساله براي بيان نكات عرفاني و اخلاقي بكار گرفته شده است تا گوينده مقصود خود را بصورت تمثيل و رازگونه بيان كند.

This article tries to examin and analyze various allegory in Persian literature and in the paper of In Reality of iove sohrevardi. It is worth mentioning that they are compatible with each other and existential temperament.That is, in analytical and comparative thought, the above philosophical treatise on Persian literature is controversial. There is a kind of linguistic, empathetic and intellectual harmony between literary and Philosophical Lliterature as well as sohrevardi.This article deals witg the category of allegory in the paper of In Reality of love. It also examines the tree themes of love,Goodness or Beauty, and Grief.To Sohrevardi love belongs to goodness and beauty On the earth, as Goodness comes whith Zoleikha, Grief comes with Jacobe. It has been said that the speaker expresses his intention in a mysterious and closed way.