پيش بيني خطر ابتلا به بيماري‌هاي قلبي- عروقي و گوارشي از طريق كيفيت خواب و خستگي مزمن در نوبت‌كاران

زمينه و هدف: پژوهش هاي اخير نشان داده اند كه در بين عوامل روانشناختي، كيفيت خواب و خستگي مزمن نقش مهمي در پيشگيري و درمان بيماري هاي قلبي عروقي و گوارشي ايفا مي كنند. بنابراين هدف پژوهش حاضر، پيش بيني خطر ابتلا به بيماري هاي قلبي عروقي و گوارشي از طريق كيفيت خواب و خستگي مزمن در نوبت كاران مي باشد. روش بررسي: تعداد 195 نوبت كار يك شركت صنعتي با استفاده از فرمول كوكران و از طريق روش نمونه گيري طبقه اي تصادفي به عنوان نمونه انتخاب شدند و پرسشنامه هاي تحقيق را تكميل نمودند. ابزار تحقيق شامل پرسشنامه 18 ماده اي بيماري هاي جسماني (با دوخرده مقياس بيماري هاي قلبي عروقي و بيماري هاي گوارشي)، پرسشنامه 11 ماده اي كيفيت خواب و پرسشنامه 10 ماده اي خستگي مزمن مي باشد. براي توصيف متغيرهاي پژوهش، از آمار توصيفي شامل ميانگين، انحراف معيار، حداقل و حداكثر نمرات استفاده گرديد. همچنين براي بررسي فرضيه هاي پژوهش، ضريب همبستگي پيرسون و تحليل رگرسيون خطي با روش مرحله اي مورد استفاده قرار گرفت. يافته ها: يافته هاي تحقيق نشان داد بين كيفيت خواب نوبت كاران با خطر ابتلا به بيماري هاي جسماني و خرده مقياس هاي آن رابطه ساده ي معني داري وجود دارد (r=0.430, p 0.001). بين خستگي مزمن نوبت كاران با خطر ابتلا به بيماري هاي جسماني و خرده مقياس هاي آن رابطه خطي معني داري وجود دارد (r=0.434, p 0.001). نتايج تحليل رگرسيون خطي چندگانه با روش مرحله اي بيانگر اين است كه بين كيفيت خواب و خستگي مزمن نوبتكاران با خطر ابتلا به بيماري هاي جسماني رابطه معني داري وجود دارد (R^2=0.266, p 0.0001). نتيجه گيري: درمجموع، براساس اين يافته ها مي توان گفت، كيفيت خواب پايين و خستگي مزمن افراد نوبت كار، خطر ابتلا به بيماري هاي قلبي عروقي و گوارشي آنها را افزايش مي دهد.