تخمين گروه‌هاي هيدرولوژيكي خاك در حوزه‌هاي فاقد داده‌ي اندازه‌گيري شده

در بسياري از پروژه هاي كنترل سيل، آبخيزداري و توسعه منابع آب محاسبات مربوط به دبي رودخانه بسيار حائز اهميت است كه اين امر نيازمند مدل سازي جامع هيدرولوژيكي در منطقه است. ضرورت آگاهي از وضعيت منابع آب و نزولات جوي در حوزه هاي آبريز مختلف براي اجراي طرح هاي آبي از يك سو و عدم وجود شبكه قابل قبولي از ايستگاه هاي اندازه گيري پارامترهاي هواشناسي و هيدرومتري از سوي ديگر، اهميت استفاده از روش هاي غيرمستقيم براي استفاده از حجم رواناب در حوزه هاي آبريز را بيش از پيش آشكار مي سازد. افزون بر اين، طراحي سازه هاي آبي مورد نياز رودخانه ها از جمله پل و آب بند، نيازمند پيش بيني سيلاب هاي عظيم منطقه است. در همين راستا و در پژوهش حاضر تعيين گروه هاي هيدرولوژيكي خاك حوزه آب بخشا واقع در بردسير كرمان كه يكي از اساسي ترين شاخص ها براي تخمين حجم و پيك سيلاب منطقه است، مورد بررسي قرار گرفت. در حوزه مذكور، به استثنا يك زيرحوزه، گروه هاي هيدرولوژيكي خاك در دسترس نبوده كه در ابتدا اين مقادير با استفاده از نقشه شيب منطقه تخمين اوليه گروه هاي هيدرولوژيكي خاك انجام شد كه بررسي هاي آتي تطابق 87 درصدي مقادير تخمين زده شده با مقادير اندازه گيري شده در زيرحوزه با داده هاي موجود را بيان مي دارد. در ادامه، هشت سيلاب تك رخداد با توجه به داده هاي تخمين زده شده و مشاهداتي بارش رواناب با استفاده از نرم افزارHEC-HMS مدل سازي شد و واسنجي مدل با به كارگيري روش چهار تابع هدف براي پارامترهاي شماره منحني و ضريب Kمربوط به رونديابي به روش ماسكينگام انجام پذيرفت. در انتها به منظور ارزيابي مدل واسنجي شده، شبيه سازي چهار سيلاب تك رخداد با توجه به آزمون هاي نكويي برازش NOF و EF مورد بررسي قرار گرفت. با توجه به نتايج حاصله، روش RMSE به عنوان بهترين تابع هدف انتخاب شد و بهينه سازي هاي مورد نظر بر اساس آن انجام گرفت. در مجموع، با توجه به در دسترس نبودن شماره منحني خاك و نتايج خوب مدل مورد استفاده، مي توان اين روش را شيوه مناسبي براي محاسبه حجم سيلاب ها در مراحل اوليه طرح هاي مطالعاتي دانست.