توسعه پايدار در كنار عدالت و اخلاق در اقتصاد اسلامي

Sustainable development and justice in Islamic Economics

در طول تاريخ، از ابتداي آفرينش، بشر به طور فطري به تكامل و بهبود علاقه مند بوده است و در اين راه دائم كوشش مي كند. و به طور ذاتي در پي اين است كه از موقعيت فعلي به موقعيت مطلوب و مورد تصور خود دست يابد. از طرفي، عدالت نيز گاه به تنهايي و گاه در كنار كارآيي در اقتصاد به عنوان دو موضوع مهم مورد بررسي بوده و هست. مساله عدالت اقتصادي و اجتماعي زماني مطرح است كه خواسته-هاي متعارض وجود دارد و قاعده عدالت امكان سازگاري ميان خواسته‌هاي متفاوت را فراهم مي سازد. اسلام يك روش زندگي است. اسلام دين جامعي است كه ابعاد جسمي و روحي وجود آدمي را در كنار هم در نظر گرفته و براي تمامي نيازهاي او برنامه و دستوركار معيني ارائه داده ولذا در مورد عدالت و اخلاق و توسعه پايدار نيز به ارائه دستورات عملي و تبيين مفاهيم پرداخته است و هر سه مفهوم را در ارتباط با هم دانسته و در كنار هم مورد بررسي قرار مي دهد. توسعه و توسعه پايدار در اسلام (رسيدن به اهداف متعالي انسان) داراي ابعاد مادي و معنوي ميباشد. از نظر اسلام مفهوم كلي توسعه و توسعه پايدار فقط رفاه و آسايش در اين جهان را جستوجو نمي كند، بلكه رفاه در هر دو جهان را مدنظر دارد و بين اين دو هيچ فرقي وجود ندارد. در اين مباحث، عدالت و اخلاق محور اصلي است، به شرطي كه مسلمانان آموزه‌هاي اسلامي را در زندگي روزانه‌ خود به كار گيرند. در اين مقاله ضمن توضيح مفهوم توسعه پايدار، عدالت و اخلاق از ديدگاه اسلام، ارتباط عدالت و اخلاق با توسعه پايدار در يك اقتصاد اسلامي، بررسي شده است. نتايج مقاله حاكي از آن است كه عدالت اسلامي زماني برقرار خواهد شد كه فقر از ميان رفته و عدالت توزيعي برقرار گردد. همچنين حفاظت از منابع طبيعي، عدالت بين نسلي را برقرار خواهد نمود. از طرف ديگر، حركت جامعه در اين مسير نيازمند تشويق آن براي پيروي از اصول اخلاقي اسلامي است. رضايت حاصل از نيازهاي معنوي نيازمند توسعه اخلاقي است و رضايت حاصل از نيازهاي مادي نيازمند توسعه همه منابع انساني و مادي به شيوه اي عادلانه است؛ ضمن آنكه ماديات به صورت ابزاري براي رسيدن به اهداف عالي كه دين مبين اسلام تعيين نموده است، جلوهگر ميشوند. بررسي شاخص توسعه انساني در مورد كشور ايران گوياي آن است كه بهبود مشكلاتي چون بيكاري، تورم، فقر و تخريب محيط زيست، كشور را به توسعه اقتصادي در كنار عدالت و اخلاق اسلامي نزديكتر خواهد كرد.

Abstract Throughout history, from the beginning of creation, man has been naturally interested in the development and improvement and continuously efforts to achieve better positions and more so. On the other hand, justice is considered sometimes alone and sometimes with the efficiency in the economy as two important issues. Economic and social justice is that when there is the conflicting demand and justice provides compatibility between different desires. Islam is a way of life. Islam is a comprehensive religion that physical and spiritual aspects of human existence is intended together and for all his needs offered a certain agenda. Therefore, about justice and sustainable development also provides practical instructions and explain concepts and two concepts is known and studied together. Development and sustainable development in Islam (to achieve the transcendent objectives of human) has the material and spiritual aspects. According to Islam, the concept of sustainable development and development does not just look prosperity in this world, but also prosperity in both worlds are concerned there is no difference between the two worlds. In this context, justice is the core as long as Muslims to operate Islamic teachings in their daily lives. This paper describes the concept sustainable development and justice from Islamic perspective, and the relationship between justice and sustainable development in Islamic economics is studied. This paper seeks to answer this question whether from Islamic economics perspective sustainable development in connection with the justice defined and checked or not. The results suggest that Islamic justice will be established when poverty is disappeared and distributive justice established. Also protection from natural resources will establish intergenerational justice. The satisfaction requires the ethical development and satisfaction of material needs requires the development of all human and material resources in a way that is fair, while the materials are manifested as a tool to achieve the higher goals that Islam has determined. In previous studies clearly justice and sustainable development communication and its position has not been explained while they are the main focus in this research. The study of Human Development Index in the case of Iran indicate that improving problems such as unemployment, inflation, poverty and environmental destruction, will close the countrychr('39')s economic development in the Islamic justice.