پديد آورندگان :
دهواري, هزاد دانشگاه خوارزمي تهران , رياحي نيا, نصرت دانشگاه خوارزمي تهران , محمودي توپكانلو, حسن دانشگاه سمنان
كليدواژه :
دانش بومي , دانش طب بومي , مديريت دانش بومي , طب بومي و سواحل مكران
چكيده فارسي :
حوزه طب بومي يكي از حوزه هاي دانش بومي است. تمايل مردم بومي به بهره گيري از دانش طب بومي در تشخيص و درمان بيماري ها، مديريت دانش طب بومي در اين منطقه و توجه به اين موضوع را دو چندان كرده است. در اين راستا پژوهش حاضر در صدد است تا با شناسايي مولفه هاي دانش بومي در منطقه مكران با تاكيد بر طب بومي، الگوي مناسبي را براي مديريت آن ارايه دهد.
روش پژوهش
پژوهش حاضر از نوع كاربردي است كه با روش كيفي انجام شد. جامعه آماري پژوهش كارشناسان و صاحبنظران آشنا با دانش بومي منطقه مكران بودند كه اعضاي نمونه پژوهش با استفاده از روش نمونه گيري هدفمند انتخاب شدند. براي گردآوري داده ها از مصاحبه نيم ساختار يافته استفاده شد كه فرآيند انجام مصاحبه ها تا رسيدن به اشباع نظري بعد از مصاحبه با تعداد 12 نفر از اعضاي نمونه ادامه پيدا كرد. براي تحليل، تفسير و كدگذاري داده ها از روش تحليل مضمون استفاده شد.
يافته ها
برپايه تحليل داده هاي كيفي تعداد 175 كد اوليه به دست آمد. 55 كد بيانگر حوزه هاي مختلف دانش بومي بودند كه در قالب 5 مقوله فرعي صنايع دستي، ماهيگيري، دامداري، كشاورزي و طب بومي و 2 مقوله اصلي دانش غيرپزشكي و دانش پزشكي دسته بندي شدند. 78 كد معرف حوزه هاي مختلف دانش طب بومي بودند كه در قالب 6 مقوله فرعي نبض شناسي، رنگ چهره، رنگ ادرار و مدفوع، دارو درماني، دعا درماني، جراحي و معالجه سنتي و سپس 2 مقوله اصلي تشخيص سنتي و درمان سنتي قرار گرفتند. در نهايت 42 كد اوليه مرتبط با مولفه هاي مدل مديريت دانش طب بومي نيز در قالب 14 مقوله فرعي و 5 مقوله اصلي توليد دانش،كسب دانش، توسعه و تسهيم دانش، انتقال دانش، و ثبت و ضبط دانش قرار گرفتند كه ابعاد الگوي مديريت دانش طب بومي منطقه مكران را نشان مي دهند.
نتيجه گيري
باتوجه به ظرفيت بسيار بالاي منطقه مكران در حوزه دانش طب بومي پژوهش حاضر با شناسايي مولفه هاي مختلف اين دانش و ارايه الگويي براي مديريت آن، زمينه مديريت كارآمدتر اين دانش را فراهم نموده است. افزون بر آن اين پژوهش مي تواند مبنايي براي انجام پژوهش هاي بيشتر در اين حوزه باشد.
چكيده لاتين :
the field of indigenous medicine is one of the indigenous knowledge fields. The tendency of native people to use indigenous medicine for diagnosis and treatment of diseases, knowledge management of indigenous medicine in this district, have doubled the importance of paying attention to this topic. In this way, the present research intends to propose an appropriate model for knowledge management of indigenous knowledge, through identifying items of indigenous knowledge, Emphasizing on indigenous medicine, in Makran district.
Methods
the type of present research is applied and the Qualitative methods have been used in this study. The Statistical population of this research involved of experts and pundits that are familiar with indigenous knowledge in Makran district. The sample members were selected with purposeful sampling method. Semi-structured interview was used for Data Collection and the process of conducting interviews was continued with 12 persons of sample members to reach the theoretical saturation after interview. Thematic Analysis method is used for analysis, interpretation and coding of data.
Results
Based on the analysis of qualitative data, 175 initial codes were obtained. 55 codes represent different fields of indigenous knowledge which were categorized in 5 sub-items of "handicrafts", "fishing", "animal husbandry", "agriculture" and "indigenous medicine" and 2 key items of "non-medical" and "medical knowledge". 78 codes represent the different fields of indigenous medicine knowledge which were categorized in 6 sub-items of "sphygmology", "face color", "urine and stool color", "drug therapy", "prayer therapy", "surgery and traditional treatments " and 2 key items of "Traditional diagnosis" and "traditional medicine". Finally, 42 initial codes related to the items of the knowledge management model of indigenous medicine were categorized in 14 sub-items and 5 key items of "knowledge creation", "Knowledge acquisition”, "knowledge sharing and development", "knowledge transfer", "knowledge recording", which show the dimension of knowledge management model of indigenous medicine in Makran district.
Conclusion
Due to the vast capacity of Makran district in the field of indigenous medicine knowledge, the present research provides a basis for the more efficient management of this knowledge through identifying different items of this knowledge and proposing a model for its management. In addition, this research can be the basis for further investigations in this field.
