ارزيابي لاين‌هاي گندم دوروم با استفاده از شاخص‌هاي تنش خشكي

به منظور بررسي تحمل لاين هاي گندم دوروم (Triticum durum) به تنش خشكي و نيز ارزيابي شاخص هاي تحمل تنش، آزمايشي در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با چهار تكرار در دو شرايط ديم و آبياري تكميلي با 20 لاين گندم دوروم در سال زراعي 91-1390 در ايستگاه گچساران اجرا گرديد. نتايج تجزيه واريانس مركب عملكرد دانه نشان داد كه بين لاين ها و اثر متقابل لاين و محيط در سطح احتمال يك درصد اختلاف معني دار وجود دارد. شاخص هاي مبتني بر عملكرد لاين ها در شرايط ديم و آبياري تكميلي محاسبه شد. با در نظر گرفتن همبستگي مثبت و معني دار بين عملكرد دانه در شرايط ديم (YS) با شاخص هاي ميانگين هندسي عملكرد (GMP)، ميانگين حسابي (MP)، شاخص تحمل به تنش (STI)، شاخص عملكرد (YI)، شاخص پاسخ به خشكي (DRI)، شاخص مقاومت به خشكي (DI)، ميانگين هارمونيك (HM) و شاخص تحمل به تنش اصلاح شده (K1STI)، اين شاخص ها معيارهاي مناسب براي شناسايي لاين هاي متحمل به خشكي بودند. هم چنين، شاخص تحمل (TOL)، شاخص ثبات عملكرد (YSI)، شاخص حساسيت به تنش (SSI)، شاخص خشكي نسبي (RDI)، شاخص تحمل تنش هاي غير زنده (ATI)، شاخص درصد حساسيت به تنش (SSPI) و شاخص ميزان محصول محيط غيرتنش و تنش (SNPI) در تمايز لاين ها نقش زيادي نداشتند. گروهبندي لاين ها با روش تجزيه خوشه اي نشان داد كه كه لاين هاي شماره 3 و 13 پرمحصول و متحمل به شرايط ديم بوده و لاين هاي 7 و 18 حساس ترين لاين ها نسبت به شرايط ديم بودند. از گروه بندي لاين ها با استفاده از نمودار سه بعدي براساس عملكرد در شرايط ديم، آبياري تكميلي و شاخص STIنتايج مشابه با تجزيه خوشه اي بدست آمد.