ارزيابي مدل SWAT در تعيين مولفه‌هاي بيلان آب حوضه آبخيز گاماسياب

امروزه با توجه به اهميت شناخت و آگاهي از وضعيت بيلان آبي حوزه هاي آبخيز و تحليل رفتار هيدرولوژيكي حوزه ها خصوصا حوزه هاي بدون ايستگاه آبسنجي، جهت برنامه ريزي و اجراي طرح هاي آبي، لزوم استفاده از فناوري هاي نوين در پيش بيني مولفه هاي بيلان آبي بيش از پيش مشهود مي باشد. بر اين اساس در حوزه آبخيز گاماسياب (در جنوب استان همدان و كرمانشاه) با بكارگيري مدل هيدرولوژيكي SWAT به كمك تكنيك هاي نرم افزاري همچون GIS مولفه هاي بيلان آب حوزه بر اساس طراحي شبكه سلولي شبيه سازي گرديد. نقشه هاي رقومي كاربري اراضي، بافت خاك، ارتفاعي وسري هاي زماني پيوسته دما، بارش، تبخير و تعرق و دبي در گام زماني روزانه ورودي هاي اصلي مدل مي باشند. مدل در هر شبكه سلولي با توجه به پارامتر هاي موثر در بيلان آبي، موازنه بيلان آبي كل دوره را برقرار، و در ادامه مولفه هاي بيلان خصوصا رواناب را در حوزه شبيه سازي مي نمايد. واسنجي مدل براي 20 سال انتهايي دوره آماري (1370تا1389) و اعتبارسنجي مدل براي دوره 5 ساله ابتدايي (1365تا1369) لحاظ شده است. برطبق نتايج شبيه سازي 28 درصد كل بارش حوزه بصورت رواناب كل از حوزه خارج شده كه با داده مشاهداتي در ايستگاه آبسنجي خروجي حوزه مطابقت دارد. در ادامه براي ارزيابي كارايي مدل، مقادير شبيه سازي شده در هر دو دوره آماري با استفاده از داده هاي مشاهداتي بارش، تبخير و دبي مورد مقايسه قرار گرفت. روشهاي آماري همانند معيار ارزيابي ناش ساتكليف نشان داد مدل SWAT با دقت خوبي (ضريب بالاي 60 درصد) مولفه هاي بيلان آبي نظير برگاب، ذخيره چالابي، نفوذ و مقدار رواناب خصوصا رواناب كل را در اين حوزه پيش بيني نمود