مقايسۀ اثربخشي برنامه‌هاي آموزش هوش معنوي و تاب‌آوري بر توانمندسازي روانشناختي كاركنان

Comparing the Effectiveness of Spiritual Intelligence and Resilience Training Programs on Psychological Empowerment of the Employees

اين پژوهش با هدف مقايسۀ اثربخشي برنامه‌هاي آموزش هوش معنوي و تاب‌آوري بر توانمندسازي روانشناختي كاركنان مجتمع فولاد گيلان انجام گرفت. روش پژوهش، نيمه‌آزمايشي از نوع پيش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه كنترل بود. از بين 600 نفر از كاركنان علاقه‌مند به همكاري، تعداد 250 نفر به روش نمونه‌گيري دردسترس انتخاب شدند. سپس تعداد 60 نفر از آنان كه پايين‌ترين نمره را در پرسشنامۀ توانمندسازي روانشناختي كسب كرده بودند، انتخاب و در سه گروه (دو گروه آزمايش و يك گروه كنترل هر كدام 20 نفر) به‌طور تصادفي جايگزين شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامۀ توانمندسازي روانشناختي (اسپريتزر) بود كه آزمودني‌هاي 3 گروه در مراحل پيش‌آزمون، پس‌آزمون و پيگيري به آن پاسخ دادند. گروه‌هاي آزمايش، 8 جلسه 90 دقيقه‌اي مداخلۀ آموزش هوش معنوي و تاب‌آوري را دريافت كردند؛ اما گروه كنترل هيچ مداخله‌اي دريافت نكرد. براي تجزيه‌وتحليل داده‌ها از روش‌هاي آمار ناپارامتريك كروسكال واليس، خي دو و يومان ويتني استفاده شد. يافته‌ها حاكي از افزايش توانمندسازي روانشناختي كاركنان در گروه‌هاي آزمايش نسبت به گروه كنترل (در مراحل آزمايش و پيگيري) بود. به‌علاوه نتايج نشان دادند تأثير برنامۀ آموزش تاب‌آوري در افزايش توانمندسازي روانشناختي كاركنان به‌طور معني‌داري بيشتر از تأثير آموزش هوش معنوي بود؛ بنابراين، مديران و صاحبان صنايع مي‌توانند به‌منظور رقابت در بازار توليد و نيز افزايش بهره‌وري سازماني از برنامه‌هاي آموزشي هوش‌ معنوي و تاب‌آوري به‌عنوان يك بستۀ مكمل استفاده كنند.

The purpose of this study was to compare the effect of spiritual intelligence and resiliency training programs on the psychological empowerment of Guilan Steel employees. The research method was quasi-experimental with a pretest-posttest-follow up and a control group. Of the 600 staff who were interested in collaborating on the study, 250 were available through sampling. Sixty subjects with the lowest scores on the Psychological Empowerment Questionnaire were selected and randomly assigned into three groups (two experimental and one control group each 20). The research instrument consisted of Psychological Empowerment Questionnaire (Spritzer). The subjects in the three groups responded to this instrument as pre-test, post-test, and follow-up. The experimental groups received eight sessions of 90-minute intervention on spiritual intelligence and resiliency training, but the control group did not receive any intervention. Data were analyzed using nonparametric statistical methods of Kruskal-Wallis, Chi-square, and Mann-Whitney U Test. The findings showed that the psychological empowerment of the staff in the experimental groups was higher than the control group (in the post-test and follow-up). In addition, the results showed that the effect of the resiliency training program on enhancing employees' psychological empowerment was significantly more as compared to the effect of spiritual intelligence training. Therefore, managers and industry owners can use cognitive and resilience training programs as a complementary package to compete in the production market and to increase organizational productivity.