فضاهاي پيراشهري و جمعيت پذيري حوضه آبريز اروميه

Urban Peripheral and Repopulation of Uremia Basin

پيراشهر، عرصه كنش فرآيندهاي ناشي از ساختارهاي اجتماعي ـ فضايي و تجليگاه اثرگذاري شهرنشيني بر حيات روستايي و محيط طبيعي است. پژوهش حاضر، بررسي جايگاه فضاهاي پيراشهري در جمعيت‌پذيري حوضه آبريز اروميه و درنهايت برجسته‌سازي نقش شهر و پيراشهر بر ناپايداري درياچه اروميه را در كانون توجه قرار داده است. اين پژوهش از منظر هدف، كاربردي و به لحاظ ماهيت روش، توصيفي ـ تحليلي محسوب مي‌شود و تحليل‌هاي فضايي آن با استفاده از داده‌هاي نقاط جمعيتي (شهري و روستايي) سال 95 مركز آمار ايران، انجام‌شده است. بر اساس نتايج تحليل‌هاي مذكور، 83 درصد جمعيت كل حوضه آبريز اروميه و بيش از 40 درصد جمعيت روستايي در فاصله 5 كيلومتري از شهرها استقرار يافته‌اند. اين جريان، مؤيد شكل‌گيري خوشه‌هاي شهري و دامنه گسترده تأثيرگذاري فرآيندهاي شهري بر حيات و بافت روستايي است. ازآنجايي ‌كه كانون‌هاي جمعيتي پيش‌گفته، بر گستره‌هاي اكولوژي پشتيبان حيات انساني (دشت‌هاي آبرفتي) واقع ‌شده‌اند، از طريق مصرف فزاينده منابع آب، بيشترين نقش را در ناپايداري اكوسيستم آبي درياچه اروميه ايفا كرده‌اند. از اين‌رو در كنار توجه به فرآيندهاي طبيعي، برجسته‌سازي فرآيند‌هاي شهري و پيراشهري در پايداري اكولوژيكي حوضه آبريز درياچه اروميه، ضروري است.

peripheral, the arena of processes resulting from social-spatial structures and shows the impact of urbanization on rural life and the Urban peripheral. The present study has focused on the status of the densely populated areas in the Repopulation of the Urmia basin area and finally highlighted the role of the city and environs on the instability of Lake Urmia. This research is a descriptive-analytical on from the point of view of purpose, and in terms of the nature is methodical and its spatial analysis was performed using the population data (urban and rural) of 2016 year of the Iranian Statistical Center. According to the results of this analysis, 83% of the total population of the Urmia basin and more than 40% of the rural population are located within 5 km of the cities. This trend reflects the formation of urban clusters and the wide range of impacts of urban processes on rural life and texture. Since the expressed population centers are based on extensions of the human support ecology (alluvial plains), through the increasing use of water resources, they have played a major role in the instability of Lake Urmia's aquatic ecosystem. Therefore, besides considering natural processes, it is necessary to highlight urban and peripheral processes in the ecological sustainability of Lake Urmia basin.