پيش‌بيني قيمت گوشت مرغ در صنعت طيور ايران و مقايسۀ آن با چشم‌انداز جهاني

Predicting chicken meat price in Iranian poultry industry and comparing it with global outlook

در اين مطالعه با استفاده از مدل‌هاي اقتصاد­سنجي تك متغيره و چند متغيره روش‌هاي دورۀ زماني، قيمت­هاي سالانه از سال 1394 تا 1399 براي ايران و از سال 2014 تا 2020 براي جهان پيش‌بيني شد. داده‌هاي مربوط به قيمت گوشت مرغ، ذرت، كنجالۀ سويا و ميزان توليد كشور ايران از سال 1369-1393 از وزارت جهاد كشاورزي، شركت امور پشتيباني دام و بانك مركزي جمهوري اسلامي تهيه و داده‌هاي جهاني از FAO STAT براي سال 1961-2013 تهيه شدند. مناسب‌ترين مدل براي برازش و پيش‌بيني قيمت گوشت مرغ در ايران مدل خودتوضيح ميانگين متحرك ARMAX (3,5) با خطاي پيش‌بيني درون و برون نمونه‌اي 2/12 و 4/7 درصد و در جهان، مدل خودتوضيح ميانگين متحرك ARMA (1,13) با خطاي پيش‌بيني درون و برون نمونه‌اي 4/34 و 3/91 درصد بر پايۀ معيار ميانگين درصد قدر مطلق خطست. همچنين نتايج برآورد الگوهاي تصحيح خطاي چند معادله‌اي (VECM) نشان داده است، يك واحد افزايش در نسبت قيمت ذرت به سويا و ميزان توليد گوشت در ايران به ترتيب باعث افزايشي 7/59 و 3/29 درصدي در قيمت گوشت مرغ ايران و يك واحد افزايش در قيمت جهاني ذرت، سويا و ميزان توليد جهاني گوشت مرغ به ترتيب باعث افزايشي 0/31، 0/46 و 0/64 درصدي در قيمت جهاني گوشت مرغ مي‌شود.

At this study, with using from univariate and multivariate Econometrics Models of time series techniques, the annual prices from 2015 to 2020 for Iran and from 2014 to 2020 for world was predicted. The Iran data related to the chicken price, corn price, soybean meal price and chicken production rate from 1990 to 2014 were provided from Ministry of Agriculture Iran, State Livestock Affairs Logistics (S.L.A.L) Inc. and Central Bank of the Islamic Republic of Iran and the world data were provided from FAO STAT for the year 1961-2013. The most appropriate model for fitness and prediction of chicken meat in Iran is the autoregressive moving average model (ARMAX (3,5)), with the in-sample and out of sample of predicting error are 2.12 and 4.7 percent and in world, autoregressive moving average model (ARMA (1,13)) with the in-sample and out of sample of predicting error are 4.34 and 3.91 percent, according to mean absolute percent error criterion. Also the results of vector error correction models (VECM) estimation have shown one unit increasing in the ratio of the price of corn to soy and the amount of meat production in Iran, can increase 7.59 and 3.29 percent in Iran chicken meat and one unit increasing in world price of corn and the amount of world production of chicken meat can cause increase equal 0.31, 0.46 and 0.64 percent in chicken meat world price.