حسگرهاي توزيعي فيبرنوري روشي نوين براي كاهش خسارات ناشي از حوادث و بلاياي مختلف در سازه‌هاي شهري تهران

زمينه و هدف: بلاياي طبيعي و غيرطبيعي همچون زلزله، سيل، طوفان، جنگ، اقدامات تروريستي و خرابكارانه و... همواره خسارات جاني و مالي فراواني را به كشور تحميل مي كنند. احتمال بروز اين بلايا در كلان شهر تهران، يكي از چالش ها و دغدغه هاي مهم پيش روي مردم و مسئولان شهري و كشوري است. تراكم بالاي جمعيت و نبود ايمني مناسب در بسياري از سازه هاي مسكوني و تجاري و همچنين توسعه روز افزون سازه هاي شهري در پايتخت كشور، ما را بر آن داشت كه در اين مقاله به بررسي روش هاي مطمئن تر براي جلوگيري از خسارات احتمالي ناشي از اين وقايع پرداخته و نمونه هاي استفاده شده از اين روش ها را ارائه كنيم. سازه هايي همچون پل ، برج، مترو، سد ذخيره كننده آب، لوله هاي انتقال انرژي، مراكز حساس تجاري، سياسي، امنيتي، نظامي و... از جمله مكان هايي در شهر تهران هستند كه خسارات وارد بر آن ها زيان بارتر و خطرناك تر از خسارات وارد بر اماكن عادي است. ازجمله مهم ترين كارها در حوزه مديريت بحران و پدافند غيرعامل، انجام اقدامات مناسب و هشدار دهنده قبل از وقوع چنين حوادثي مي باشد تا از وسعت تلفات بيشتر پيشگيري نمايد. يكي از فناوري هاي نوين در زمينه كاهش خسارات ناشي از بلاياي طبيعي و غيرطبيعي كه در بسياري از كشورهاي پيشرفته دنيا به روش هاي ديگر ترجيح داده شده است، استفاده از حسگرهاي توزيعي فيبر نوري مي باشد. روش: در اين حسگرها پرتو ليزر وارد فيبر مي شود و به دليل وجود مواضع و موانع ذاتي درون فيبر، نور ورودي دچار پراكندگي شده و مقداري از آن بازتاب مي شود. وجود اختلالاتي در سر راه فيبر، نور بازتابي از آن مكان مشخص را افزايش مي دهد و بروز اختلال در آن مكان را آشكار مي كند. كاربرد فراوان اين حسگرها در زمينه هاي پدافندي موجب شده تا در اين مقاله به بررسي برخي از انواع پركاربرد آن ها بپردازيم. يافته ها: در حسگرهاي توزيعي فيبر نوري با اندازه گيري تغييرات استاتيكي و يا ديناميكي ايجاد شده در امتداد يك فيبر مي توان يك سنسور توزيعي فيبري براي تغييرات دما، فشار، تنش، كرنش و لرزش هاي مكاني براي بيش از ده ها يا صدها كيلومتر ساخت. نتيجه گيري: كنترل سازه هاي بزرگ در برابر لرزش ، ترك و شكستگي هاي ايجاد شده ناشي از قدمت سازه ها، نشست، رطوبت، سرما و گرماي هوا، خوردگي و همچنين بلاياي مختلف، و هشدار وقوع حادثه از قبل به مراكز تعيين شده ازجمله كاربردهاي بسيار موثر اين سيستم ها مي باشد كه مي توان در سازه هاي تهران از آن ها استفاده كرد.