پديدارشناسي بداهه‌پردازي در موسيقي اصيل ايراني با رويكرد هرمنوتيك فلسفي

بداهه پردازي در كاربست و سنتِ موسيقي ايران جايگاه ويژه اي دارد. مفهوم بداهه پردازي همواره مبهم و ناشناخته بوده و در آميختگي با اعتقادات و نگرش هاي سن تگرايانه و عرفان گرايانه قرار داشته است. پژوهش حاضر يك مطالعۀ پديدارشناختي با رويكرد هرمنوتيك فلسفي روي اين پديدۀ خاص صورت داده كه برخي وجوه ناشناخته و زواياي پنهانِ آن را شناسانده است. اين نوشتار پس از بررسيِ پيش داوري ها و پيش فهم هاي پديده، به تبيينِ مفهومِ بداهه پردازي، ويژگي هاي آن و نيز مقايسۀ آن با پديده هاي مشابه پرداخته و در ادامه مفاهيم آزاديِ كانت، بازيِ گادامر و سُكناي هايدگر در پديده پيگيري شده و درنهايت بداهه پردازي به عنوان يك عمل تفسيري مورد بررسي قرار گرفته است. بداهه پردازي همچون گف توشنودي گشوده است؛ درعين آزادي داراي محدوديت و همچون بازي داراي عناصر خيال، نمايش و آني بودن است كه تاحدودي از آهنگ سازي متمايز مي شود. بداهه پردازي ايجاد و اجرايِ هم زمان موسيقي است كه درلحظه متناسب با شرايط موجود و به اقتضاي زمان و مكان و موقعيت شكل مي گيرد، از قواعد و قوانين تبعيت كرده و به اصول زيباي يشناختيِ سنت و كاربست، پايبند است. بداهه پردازي تفسيري از رديف، سنت و كاربستِ موسيقي ايران، و همچنين تفسيري از قطعات ازپيش ساخته شده و بداهه پردازي هاي پيشين است و به آنچه تفسير مي كند هويت مي بخشند. بداهه پرداز، ساكن جهانِ بداهه پردازي، و آن نيز ساكن جهانِ رديف و آن هم ساكن جهانِ سنت و كاربست موسيقي ايران است.