بررسي خواص ريزساختاري و كششي آلياژ حافظه‌دار CuZnAl توليدشده با استفاده از فرآيند نورد تجمعي و عمليات حرارتي پس از آن

در پژوهش حاضر، كامپوزيت لايه‌اي Cu/Zn/Al با استفاده ۹ پاس فرآيند نورد تجمعي فرآوري شد. پس از آن عمليات حرارتي در دماها (۷۵۰ تا ۹۵۰درجه سانتي‌گراد) و زمان‌هاي (۱۰ تا ۲۵دقيقه) مختلف بر روي كامپوزيت‌هاي فرآوري به‌منظور توليد آلياژ حافظه‌دار CuZnAl انجام شد. خواص ريزساختاري (كامپوزيت‌ها و آلياژ) با استفاده از ميكروسكوپ الكتروني روبشي و پراش‌سنجي اشعه ايكس مورد تحقيق قرار گرفت. خواص كششي و خاصيت حافظه‌داري كامپوزيت‌ها و آلياژهاي فرآوري‌شده با استفاده از آزمون كشش مورد بررسي قرار گرفت. بررسي‌هاي ريزساختاري نشان داد كه ناپايداري‌هاي پلاستيك و باندهاي برشي در لايه‌هاي مختلف كامپوزيت‌هاي فرآوري‌شده به‌وجود مي‌آيد. علاوه‌بر اين، كامپوزيتي با توزيع يكنواختي از لايه‌هاي تقويت‌كننده روي و آلومينيوم بعد از ۹ پاس نورد تجمعي حاصل شد. استحكام كامپوزيت از پاس اول تا سوم افزايش و سپس از پاس پنجم تا نهم كاهش يافت. سرانجام بيشترين استحكام (۳۳۰مگاپاسكال) و ازدياد طول (۳۱/۵۲%) به‌ترتيب در پاس‌هاي سوم و اول حاصل شد. نتايج نشان داد كه آلياژ حافظه‌دار CuZnAl به‌صورت موفقيت‌آميزي با استفاده از فرآيند نورد تجمعي و عمليات حرارتي پس از آن حاصل مي‌شود. همچنين مشاهده شد كه آلياژ عمليات حرارتي‌شده در دماي ۹۰۰درجه سانتي‌گراد و سردشده در آب يخ شامل فاز مارتنزيت است. علاوه‌بر اين، آلياژ بازپخت‌شده در دماي ۹۰۰درجه سانتي‌گراد به مدت ۱۵دقيقه حافظه‌داري خوب و استحكامي در حدود ۵۰۳مگاپاسكال از خود نشان داد.