بررسي تنوع گونه‌اي باسيلوس‌هاي‌ جدا شده از بيوفيلم‌ مخازن و سطوح تجهيزات فرآوري فرآورده‌هاي شير

Diversity of Bacillus species isolated from biofilm of raw milk tankers and dairy processing equipments

جنس باسيلوس‌ نوع غالب از انواع باكتري‌هاي گرم مثبت مولد اسپور هستند كه برخي از آن‌ها براي كيفيت مواد غذايي و سلامتي مصرف‌كنندگان تهديد محسوب مي‌شوند. اين مطالعه با هدف بررسي ميزان آلودگي و تنوع گونه‌اي باسيلوس‌ها در مخازن شير و تجهيزات فرآوري و هم‌چنين قابليت توليد بيوفيلم جدايه‌ها انجام پذيرفت. براي اين منظور تعداد 80 نمونه شامل 30 نمونه از مخازن حمل و نگه‌داري شير‌خام، 30 نمونه از تجهيزات فرآوري فرآورده‌هاي شير و 20 نمونه از سطوح مختلف سالن توليد نمونه‌گيري صورت گرفت. با توجه به نتايج حاصل مشخص گرديد 16/66‌% از نمونه‌هاي اخذ شده از مخازن حمل و نگه‌داري شير خام، 20‌% تجهيزات فرآوري فرآورده‌هاي شير و 40‌% نمونه‌هاي مربوط به سطوح سالن توليد آلوده به گونه‌هاي باسيلوس بودند. هم‌چنين، گونه‌هاي متنوعي از جنس باسيلوس در نمونه‌هاي بررسي شده يافت گرديد و بالاترين ميزان فراواني مربوط به باسيلوس سرئوس با 36‌% و كم‌ترين ميزان فراواني مربوط به باسيلوس آلوئي و باسيلوس پوميلوس با 4‌% فراواني بود. نتايج حاصل از بررسي توليد بيوفيلم توسط جدايه‌ها مشخص نمود كه 96‌% جدايه‌ها قابليت توليد بيوفيلم داشتند. با توجه به نتايج به‌دست آمده مي‌توان به اين جمع‌بندي رسيد كه روش متداول شستشوي درجا (CIP) بازده كافي براي رفع كامل بيوفيلم باسيلوس از سطوح مختلف را ندارد و نياز به استفاده از رويكردي جديد براي رفع اين مشكل وجود دارد.

Bacillus is the dominant genus encloses gram-positive spore-formers that some are considered as a threat to the quality of foods and consumers’ health. This study aimed to explore the occurrence of Bacillus species in raw milk tankers and dairy processing equipments as well as to examine the biofilm-forming ability of the isolates. For this reason, a total of 80 samples consisting of 30 samples obtained from raw milk tankers, 30 samples of dairy processing equipments and 20 samples from various surfaces of the production plant was collected. According to the results, 16.66% of the samples obtained from raw milk tankers, 20% of dairy processing equipments and 40% of surface samples were found positive for Bacillus species. Various species of the Bacillus were found; amongst B. cereus with 36% and B. aloe and B. pumilus with 4% occurrence rate, were the most and least abundant species, respectively. Results of biofilm production revealed that 96% of the isolates were capable of producing biofilm. Eventually, it was concluded that conventional CIP procedure is unable to entirely remove the biofilm of Bacillus species from dairy plant surfaces. Hence, there is a need for a new approach to conquer the problem.