عنوان مقاله :
بازسازي خطوط ساحلي خليج فارس از زمان آخرين مرحله ي بيشينه ي يخچالي
پديد آورندگان :
كورت, لامبك دانشگاه ملي استراليا - مركز تحقيقات علوم زمين , صمدزاده، رسول مترجم فاقد وابستگي
كليدواژه :
نوسنگي , خليجفارس , جغرافياي ديرينه , خطوط ساحلي , آخرين مرحلة بيشينة يخچالي پارينهسنگي بالايي
چكيده فارسي :
تغييرات سطح دريا در خليج فارس از زمان آخرين مرحلة بيشينة يخچالي2 در حدود 18000 سال پيش از عصر حاضر به منظور نمايش تغييرپذيري گسترده به علت واكنش زمين به برداشت فشارهاي يخچالي، يخسارهاي مناطق دوردست و فشار بار آب ذوبان يخچالها به خود خليج و اقيانوسهاي مجاور پيشبيني شده است. مدلهاي تاثيرات گلاسيو- هيدرو- ايزوستاتيك با مشاهدات تغييرات سطح دريا و بازسازيهاي خطوط ساحلي خليجفارس مقايسه شده است. از زمان اوج گسترش يخچالها تا حدود 14000 سال پيش از عصر حاضر خليجفارس تا حاشية دشتاب بيابان (گوشة خاوري كشور عمان) به دور از تاثيرات دريا بوده است. تقريبا از 14000 سال پيش از عصر حاضر تنگة هرمز بهعنوان يك آبراهة باريك باز شده و پيش از 12500 سال پيش از عصر سرازيري دريا به حوضة مركزي آغاز شده است. حوضة باختري در حدود 1000 سال بعد زير آب رفته است. احتمالا وقفههاي بسيار كوتاه مدتي در طول مرحله پرآبي خليج در حدود 11300 و 10500 سال پيش از عصر حاضر اتفاق افتاده است. خطوط ساحلي كنوني اندكي پيش از 6000 سال پيش شكل گرفته و در نتيجه فرارفت نسبي سطح دريا 2- 1 متر بالاتر از سطح امروزي تثبيت يافته و مناطق پست پايين دست جلگة ميانرودان را دربر ميگيرد. اين بازسازيها ميتوانسته در مدلهاي فرگشت دلتاهاي رودخانههاي دجله، فرات، كارون و همچنين جابهجاييهاي مردمان نخستين و زمان سكونتگاههاي اوليه در پايين دست ميان رودان كاربرد داشته باشد. براي مثال بستر اولية خليجفارس از زمان پارينهسنگي پسين تا ميانهسنگي پيشين يك مسير طبيعي براي جابهجايي مردمان نواحي خاوري ايران به سمت باختر بوده است.
عنوان نشريه :
رشد آموزش جغرافيا