مقايسه اثر بخشي سه روش درمان غيرفعال سازي حالت خانواده محور، درمان شناختي-رفتاري و درمان پذيرش و تعهد بر كيفيت زندگي مادران و پرخاشگري نوجوانان دختر داراي مشكلات رفتاري

Comparison of the Effectiveness of Three Methods of Family Mode Deactivation Treatment, Cognitive-Behavioral Therapy and Acceptance and Commitment Therapy on Quality of life of Mothers and Aggression of Female adolescents with Behavioral Problems

كيفيت زندگي و پرخاشگري از متغيرهايي هستند كه براي نوجوانان داراي مشكلات رفتاري از اهميت زيادي برخوردارند. اين پژوهش با هدف تعيين مقايسه اثر بخشي درمان غيرفعال سازي حالت خانواده محور، درمان شناختي-رفتاري و درمان پذيرش و تعهد بر پرخاشگري نوجوانان دختر داراي مشكلات رفتاري و كيفيت زندگي مادران آن ها انجام شد. روش روش پژوهش از نوع نيمه آزمايشي و طرح پژوهش، چهارگروهي در سه مرحله پيش آزمون، پس آزمون و پيگيري دو ماهه بود. از ميان مادران 120 نوجوان دختر 14 تا 18 ساله شهر اصفهان در تابستان 1398، مادران 60 نوجوان بر مبناي ملاك هاي ورود به صورت هدفمند انتخاب و در سه گروه آزمايش و يك گروه كنترل گمارده شدند (هر گروه 15 نفر). پرسشنامه كيفيت زندگي وارشربون براي مادران و پرسشنامه پرخاشگري باس و پري براي نوجوانان استفاده شد. سه گروه درمان غيرفعال سازي حالت خانواده محور، درمان شناختي-رفتاري و درمان پذيرش و تعهد به تفكيك طي 10 جلسه 90 دقيقه اي تحت درمان قرار گرفتند و گروه گواه هيچ گونه درماني دريافت ننمود. داده ها از طريق تحليل واريانس اندازه هاي تكرار شده و آزمون تعقيبي بونفروني با كمك نرم افزار SPSS (ويرايش 24) تحليل گرديد. يافته ها نتايج حاصل نشان داد درمان غيرفعال سازي حالت خانواده محور، درمان شناختي-رفتاري و درمان پذيرش و تعهد نشان داد در كيفيت زندگي مادران و پرخاشگري نوجوانان دختر با گروه كنترل تفاوت معنادار ايجاد كرد (0/01>p)، يعني باعث افزايش كيفيت زندگي مادران و كاهش پرخاشگري نوجوانان دختر در هر سه گروه گرديد ولي بين سه روش درمان با يكديگر تفاوت معناداري وجود نداشت (0/05

Quality of life and aggression are variables that are important for adolescents with behavioral problems. The aim of this study was to determine the effectiveness of family mode deactivation treatment, cognitive-behavior therapy, and acceptance-commitment therapy on quality of life of mothers and aggression of female adolescent with behavioral problems. Methods: The research method was quasi-experimental, and research design was four groups with three stages: pre-test, post-test, and two months of follow-up. Among one hundred and twenty 14-18 years old mothers girl adolescent with behavioral problems in Isfahan, in the summer 2019, mothers 60 adolescent were selected based on criteria of entry and exit and then randomly assigned in four groups, each group with 15 adolescent. Quality of life questionnaire and Buss & Perry aggression questionnaire was used to measure the dependent variable in the pretest, post-test and two months of follow-up. The family mode deactivation treatment, cognitive-behavior therapy and acceptance-commitment therapy groups received treatment in 10 sessions and the control group did not receive any treatment. . Data were analyzed by repeated measures analysis of variance and Bonferroni post hoc test using SPSS software (version 24). Results: The results showed that family mode deactivation treatment, cognitive-behavioral therapy and acceptance and commitment therapy showed a significant difference in quality of life of mothers and aggression of female adolescents with the control group (p<0.01). That is, it increased the quality of life of mothers and decreased aggression in female adolescents in all three groups, but there was no significant difference between the three treatment methods (p< 0.05). Conclusions: Overall, the findings of this study revealed that family mode deactivation treatment, cognitivebehavioral therapy, and acceptance and commitment therapy are among the treatments that can improve the quality of life of mothers and reduce their aggression girls with behavioral problems. Therefore, it is recommended to use these treatments for girls with behavioral problems.