نظام مراقبت فلج اطفال/فلج شل حاد در جمهوري اسلامي ايران: تاريخچه، ساختارها و دست‌آوردها

The Surveillance System of Poliomyelitis/Acute Flaccid Paralysis in the Islamic Republic of Iran: History, Structures and Achievements

مقدمه و اهداف: براساس راهبرد جهاني ريشه‌كني فلج اطفال، مراقبت هدفمند اين بيماري يكي از وظايف اصلي نظام بهداشتي است. هدف از انجام اين مطالعه، مرور كلي وضعيت نظام مراقبت فلج اطفال/فلج شل حاد در ايران بود. روش كار: مطالعه حاضر مروري بر ساختارها و فرايندهاي برنامه مراقبت فلج اطفال در ايران در سال‌هاي 98-1396 حورشيدي است. داده‌‌هاي اين مطالعه از نظام مراقبت مركز مديريت بيماري‌هاي واگير، بررسي اسناد، مدارك، كتاب‌ها و مقاله‌هاي منتشر شده و مصاحبه با صاحبان فرايند و صاحب‌نظران اخذ شد. يافته‌ها: برنامه عملياتي ريشه‌كني فلج اطفال در ايران بر اساس برنامه عملياتي سازمان جهاني بهداشت است كه در سال 1367 خورشيدي معرفي شد. در حال حاضر نظام مراقبت فلج شل حاد در سه سطح كشوري، دانشگاهي و شهرستان فعال است. تعداد موارد بيماري در كشور از 50 مورد در سال 1364 به صفر مورد در سال 1380 رسيد و ايران از سال 1380 به عنوان كشور عاري از پوليو شناخته شد. گزارش نهايي ريشه‌كني فلج اطفال در ايران در آوريل سال 2006 توسط كميسيون منطقه‌اي ريشه‌كني فلج اطفال به تصويب رسيد. نتيجه‌گيري: نظام مراقبت فلج شل حاد اثر بخشي مناسبي را در سطح كشور داشته است. حفظ وضعيت موجود در كشور مستلزم حساسيت بالاي نظام مراقبت اين بيماري، پايش منظم پوشش واكسيناسيون، اجراي دقيق مقررات بهداشت بين‌الملل به‌ويژه در مرزهاي شرقي كشور و هم‌چنين كمك‌هاي فني به كشورهاي همسايه است

Background and Objectives: : According to the global strategy for polio eradication, targeted surveillance of the disease is one of the main tasks of the health system. The purpose of this study was to review the status and surveillance of poliomyelitis/acute flaccid paralysis (AFP) in Iran. Methods: The present study was a review on the processes, structures and achievements of the poliomyelitis/AFP surveillance system in Iran during 2017-2019. The data of this study were obtained from the surveillance system of the Center for Communicable Disease Control; a review of the records, documents, books and published articles; and interviews with process owners and experts of poliomyelitis/AFP surveillance. Results: The polio eradication program in Iran is based on the action plan of the World Health Organization that was introduced initially in 1988. Currently, the surveillance system of AFP is active at three levels: country, university, and city. The number of poliomyelitis cases in the country decreased from 50 cases per year in 1985 to zero in 2001, and Iran has been a polio-free country since 2001. The final report on polio eradication in Iran was approved by the regional commission on polio detection in April 2006. Conclusion: The surveillance system of AFP has had a proper effectiveness throughout the country. Maintaining this situation in the country requires an increase in the sensitivity of the surveillance system of the disease, regular monitoring of vaccine coverage, strict implementation of international health regulations, especially on the eastern borders of the country, and providing technical assistance to neighboring countries.