آزادي چون بنياد علت و دليل در «متافيزيك دازين» هيدگر

اين مقاله تفصيل اين قول هيدگر است كه «آزادي بنياد علت و دليل است». مفهوم آزادي مفهومي كليدي در دوره‌اي از انديشه هيدگر است كه او خود آنرا «متافيزيك دازين» خوانده است. آزادي به نزد وي در وهله نخست نه مسأله‌اي سياسي و نه صورتي از عليت است، بلكه اصلي وجود‌شناختي است، پاسخي است به اين پرسش كه گشودگي عالم بر دازين از چه راهي ممكن مي‌شود و چرا چيز‌ها براي انسان پرسش برانگيز مي‌شوند و جستجوي او براي يافتن علت و دليل بر چه بنيادي استوار است. آزادي «بنياد» فكر كردن با دليل و استدلال و شكل دادن به ساختار تجربه به مدد دلايل و علل است. هيدگر براي دست يافتن به اين بنياد با فهم پيشيني دازين از وجود شروع مي‌كند كه شرطِ امكان برقراري نسبت با ديگر موجودات است. اما خودِ امكان فهم ماتقدم وجود موكول به تعالي (برگذشتن) از همه موجودات است. در تعالي جستن، دازين از موجودات برمي‌گذرد و به سمت تماميت آنها كه عالم باشد، مي‌رود. خصوصيت اساسي عالم از بهرِ (Umwillen) است. ميان از بهرِ كه خصوصيت اوليه عالم است و در عالم بودن و آزادي دازين بهم‌بستگي دروني وجود دارد.