پهنه‌بندي باران موثر در استان خوزستان تحت كشت گندم ديم پاييزه

به‌منظور انجام پژوهش حاضر از داده‌هاي هواشناسي 12 ايستگاه سينوپتيك استان خوزستان با طول دوره آماري 20 ساله (2018-1999) استفاده گرديد. ابتدا با استفاده از نرم افزار CROPWAT، باران موثر از سه روش USDA، FAO و فرمول تجربي توسعه يافته برآورد گرديد. با استفاده از نرم افزار AquaCrop، تبخير تعرق واقعي گندم ديم در محدوده مطالعاتي محاسبه و ميزان باران موثر به دست آمد. سپس با استفاده از نرم افزار ArcGIS پهنه‌بندي باران موثر در ايستگاه‌هاي مورد بررسي در شش ماه نوامبر، دسامبر، ژانويه، فوريه و مارس رسم گرديد. نتايج خطاي نسبي (RE) نشان داد كه در سه ماه پر بارش نوامبر، دسامبر و ژانويه، به ترتيب روش تجربي با ميانگين خطاي 9.8- درصد، FAO با 21.7- درصد و تجربي با 12.9 درصد بهترين برآورد باران موثر در مقايسه با روش حل معكوس را داشته‌اند. در ماه‌هاي كم بارش فوريه و مارس، روش USDA به ترتيب با ميزان خطاي 48.6- درصد و 51.6- درصد، بهترين برآورد باران موثر اين سه روش در مقايسه با روش حل معكوس داشته اند. نقشه پهنه‌بندي برآورد باران موثر نيز نشان داد كه در ماه‌هاي پر بارش و زماني كه گياه تحت رشد اوليه قرار دارد، با حركت از سمت شمال استان به قسمت جنوبي، بر مقدار باران موثر افزوده مي‌گردد. نتيجه گيري كلي نشان مي‌دهد كه درصد اعتماد به روش‌هاي تجربي كم بوده و با محاسبه دقيق باران موثر و تغيير تاريخ كشت در سطح كشور مي‌توان بهره‌وري و توليد محصولات ديم را افزايش داد.