گاه نگاري نسبي بر اساس تشخيص فن‌آوري توليد دست‌ساخته‌هاي سنگي: مطالعه موردي تكنيك توليد تيغه‌ها و ريزتيغه‌ها در مجموعه دست‌ساخته‌هاي سنگي غار كميشان مازندران

صنايع سنگي به دليل سير تطوري كه در تكنيك توليد در طول پيش‌ازتاريخ طي كرده‌اند، ويژگي‌هايي قابل‌تشخيص و مناسب براي تاريخ‌گذاري دارند. يكي از اين ويژگي‌ها تشخيص فن‌آوري توليد به‌ويژه در تيغه‌ها و ريزتيغه‌هاست كه با انواع تكنيك‌ها شامل ضربه مستقيم با چكش سخت و ارگانيك، ضربه غيرمستقيم و تكنيك فشاري توليد مي‌شوند و هر يك از اين تكنيك‌ها علائم متمايزي را ايجاد مي‌كنند. پژوهش حاضر مبتني بر مطالعه تكنيك‌هاي توليد تيغه‌ها و ريزتيغه‌ها در مجموعه دست‌ساخته‌هاي سنگي غار كميشان مازندران است كه چندين دوره از ميان‌سنگي تا عصر آهن را دربرمي‌گيرد. بر اساس اين پژوهش در مجموعه مربوط به دوران ميان‌سنگي در كميشان، تكنيك ضربه غيرمستقيم همراه با تكنيك ضربه مستقيم با چكش ارگانيك در برداشت تيغه‌ها و ريزتيغه‌ها مورد استفاده قرار مي‌گرفت. پس از آن در دوران نوسنگي تكنيك جديدي در منطقه مورد استفاده قرار گرفت كه در مراحل اوليه به‌صورت برداشت فشاري ريزتيغه‌ها از سنگ مادرهاي مخروطي و قايقي بوده و در دوره‌هاي بعد، احتمالاً در مس‌سنگي و عصر مفرغ تغيير ديگري در تكنيك‌هاي برداشت حاصل شد كه استفاده از نوك فلزي در ابزار فشار و در پانچ براي ضربه غيرمستقيم بود كه قبل از كشف فلز استفاده از آن ممكن نبود.