بررسي سياست‌هاي برنامه‌هاي توسعه جمهوري اسلامي ايران در زمينه جنگل و مرتع

برنامه‌هاي توسعه پنج ساله كشور، مهمترين اسناد سياستي هستند كه در آن ها اهداف و راهبردهاي توسعه‌ با توجه به آرمان‌ها، توانايي‌ها، امكانات و شرايط محيطي كشور تدوين گشته و راهنماي بخش‌هاي مختلف اداري كشور هستند. هدف پژوهش حاضر، بررسي سياست‌ هاي مرتبط با جنگل و مرتع در برنامه‌ هاي اول تا ششم توسعه (1400-1368) و ارتباط و تداوم آن ‌ها است. به اين منظور از روش تئوري داده بنياد استفاده شد. در كدگذاري باز اين روش، بخش‌هاي مرتبط از متن برنامه‌ها به كدهاي مفهومي شكسته و سپس مقوله‌ بندي شد. در كدگذاري باز 25 مقوله سياستي در برنامه ‌هاي اول تا ششم توسعه حاصل شد. بر اساس مدل پارادائمي، مقوله حفاظت، احياء و توسعه و بهره برداري پايدار از جنگل ‌ها و مراتع در جايگاه مقوله محوري قرار گرفته و 24 مقوله ديگر در سه بخش راهبردها (14 مقوله)، شرايط زمينه ‌اي (4 مقوله) و شرايط مداخله ‌گر (6 مقوله) طبقه‌ بندي شدند. نتايج كدگذاري انتخابي نشان مي ‌دهد، تنوع و تداوم سياست‌ ها براي دستيابي به اهداف يكسان نيست و تداوم آن‌ ها از حضور در يك تا پنج برنامه متفاوت است. به طور كلي لازم است در سياست‌گذاري‌هاي توسعه براي بخش منابع طبيعي تجديدشونده يك رويكرد و نظريه‌ي مشخص حاكم گردد.