بررسي نوستالژي ناشي از تبعيد در رمان «داستان يك شهر» از احمد محمود

رنج و دلتنگي ناشي از دوري از سرزمين محبوب به صورت واگويه يا اعتراض در ادبيات فارسي نمودار شده است. نوستالژي به شكل بازگشت به خاطرات گذشته و فرافكني غم غربت در شعر و داستان دوران زندان و تبعيد شاعران و نويسندگان فارسي زبان، رنگ برجسته اي دارد. از اين ميان رمان رئاليستي معاصر دربردارندۀ خاطرات نويسندگان تبعيد شده است كه با عناصر تاريخي، سياسي و اجتماعي گره خورده است. احمد محمود به عنوان نويسندۀ واقع گراي اقليم جنوب كه حوادث رمان هايش روايت زندگي خود و ديگر مردمان پيرامون اوست، در دوره اي از زندگي مبارزاتي خود پس از كودتاي 28 مرداد به بندر لنگه تبعيد مي شود. رمان داستان يك شهر حاصل اين دوره از زندگي اوست. پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به اين پرسش است كه عناصر و كاركردهاي نوستالژي ناشي از دوران تبعيد در اين رمان چگونه نمود يافته است؟ و در نهايت با بهره گيري از روش توصيفي ـ تحليلي اين نتايج حاصل شدهاست: داستان يك شهر نمود نوستالژيك تبعيد با همۀ عناصر كهن و مدرن آن است و اساس نگارش رمان، نوستالژي مي باشد. در اين اثر بعد فردي و اجتماعي نوستالژي در هم تنيده است و نويسنده نشان مي دهد كه چگونه آرمان گرايي در يك حكومت خودكامه، منجر به دلسردي مي شود