بازخوانش تعيين محل نزاع در مسأله ارتباط علم و دين

Its re-reading determines the location of the dispute over the relationship between science and religion

محل نزاع در مسأله علم و دين، ميدان بحث داده‌هاي وحياني با يافته‌هاي انساني است. هيچ‌يك از علوم و معرفت‌هاي ديني را نمي‌توان در زمره علوم قطعي و يقيني قرار داد به‌گونه‌اي كه صادق و جهان‌شمول باشد. همان‌گونه كه معرفت ديني نيز در تمام موارد، فهم قطعي و يقيني از دين نيست به‌گونه‌اي كه عقلانيت حداكثري دين‌پژوهان را به‌دنبال داشته باشد. محل نزاع ميان دو فهم بشر، يكي در ساحت علومي است كه حاصل انديشه بشر در مواجهه با جهان است كه شامل تمام دست‌آوردهاي بشري اعم از علوم تجربي، انساني، اجتماعي و...مي‌شود و ديگري نيز مربوط‌به فهم عالمان ديني (معرفت ديني) در مواجهه با دين و متن دين است. به‌بيان ديگر محل نزاع ميان فهم‌ها و معرفت‌هايي است كه دانشمندان علوم و عالمان ديني دارند. از اين‌رو نبايد همه آنچه به نام علم است، علم پنداشت هم‌چنان‌كه هر فهمي از دين را نيز نبايد صددرصد با دين برابر دانست. چنان‌چه اين مرزها به‌روشني تبيين نشود، ممكن است گمان شود علم و دين ناسازگارند. در اين مقاله تلاش بر اين است كه محل نزاع از ساحت علم و دين به ساحت فهم‌ها و معرفت‌ها تحويل شود تا راه‌حل‌هاي پيشنهاديِ گونه‌هاي مختلفِ ترابط علم و دين قابل ارزيابي باشد.

Any kind of research on the relationship between science and religion is conditional on determining the subject and place of the conflict and the ambiguity of the words used in this discussion, and the literal explanation of the titles does not work in this issue. Thus, as has been said, science, empirical science, and religion mean ecclesiastical theology, and the two spheres of cosmology and anthropology are historical examples of the field of science and religion, which do little to help resolve this conflict. The place of conflict between science and religion has a return to understanding of nature (theories of experimental sciences), humanities, social sciences, etc. with knowledge of religion. None of the humanities, including the experimental sciences, can be considered definitive and certain sciences in such a way that they are honest and universal.